● چین بزرگ‌ترین خریدار نفت عربستان است و بسیار علاقه‌مند است که مانند سال ۲۰۱۹ که تنگه هرمز در نتیجه رویارویی ایران و عربستان مسدود شد، منطقه در هرج‌و‌مرج فرو نرود. شی در دسامبر گذشته برای دیدار با رهبران مهم کشورهای عرب خلیج فارس برای تامین انرژی چین از ریاض دیدن کرد.

● ساعاتی پیش از اعلام توافق با ایران، عربستان سعودی شرایط خود را برای عادی‌سازی روابط با اسرائیل فاش کرد. پیشنهاد خواستار ضمانت‌های امنیتی از سوی واشنگتن، کمک به توسعه برنامه هسته‌ای غیرنظامی، و محدودیت‌های کم‌تر در فروش تسلیحات ایالات متحده است. ریاض درها را برای حفظ روابط با آمریکا باز می‌گذارد، اما روشن می‌کند که می‌تواند در مواردی به چین مراجعه کند.

● در مورد پرونده هسته‌ای ایران، در این‌جا [ایران]، ایالات متحده و متحدان اروپایی آن ظاهراً باید دور میز مذاکره جا باز کنند. شاهزاده فیصل بن فرحان آل سعود، وزیر امور خارجه عربستان سعودی، اظهار داشت که مذاکرات درباره برنامه هسته‌ای ایران به شکل فعلی آن در حال مرگ است؛ تغییر چهارچوب آن با گنجاندن سایر قدرت‌های منطقه‌ای متاثر از برنامه هسته‌ای ایران در مذاکرات، مدبرانه خواهد بود. شاهزاده فیصل فکر نمی‌کند که سعودی‌ها خواسته‌های بیش‌تری در مورد برنامه هسته‌ای غیرنظامی ایران فراتر از خواسته‌های ارائه شده از سوی غرب داشته باشند، اما مایلند در همان میز «به ایرانی‌ها تفهیم نمایند که این نه تنها نگرانی کشورهای دور، بلکه نگرانی همسایگانشان نیز هست.» سعودی‌ها مصمم به شرکت در مذاکرات هستند.

 

تارنگاشت عدالت – دورۀ سوم

منبع: بنیاد فرهنگ استراتژیک
نویسنده: نیکولای بوبکین
۱۲ مارس ۲۰۲۳

چین قواعد آمریکایی را تغییر می‌دهد

 

ایران و عربستان سعودی متخاصم برای برقراری بازگرداندن روابط دیپلماتیک به توافق رسیدند. توافق در ۱۰ مارس طی مذاکرات در پکن حاصل شد. وانگ یی، دیپلمات ارشد چین، که در تلاش میانجیگری شرکت کرد، توافق را یک «پیروزی برای صلح» نامید.

این آشتی تا حدودی نتیجه سفر اخیر رئیس‌جمهور رئیسی به چین بود. محمد جمشیدی، معاون سیاسی ستاد کل نیروهای مسلح ایران یادآور شد که ایده‌های مطرح شده در پکن اکنون به ثمر نشسته است.

در بیانیه رسمی به امتیازات مشخص بین عربستان سعودی و ایران اشاره ای نشده است. اما تردیدی نیست که رفع تنش به مانعی جدی برای مداخله کشورهای غیرمنطقه‌ای در خلیج فارس مبدل خواهد شد. یک پیشرفت دیپلماتیک بزرگ که در نتیجه مذاکرات با چین به دست آمده است، احتمال درگیری مسلحانه بین رقبای خاورمیانه‌ای را کاهش می‌دهد.

در نخستین واکنش، ایالات متحده اعلام کرد که از «کاهش تنش» در غرب آسیا حمایت می‌کند. جان کربی سخنگوی شورای امنیت ملی تصریح کرد که ایالات متحده به دنبال پایان دادن به جنگ در یمن است، که احتمالاً با توجه به این توافق اتفاق می‌افتد. با این حال، او نقش چین در این معامله را کم اهمیت جلوه داد. کربی گفت: «این راجع به چین نیست، و من قصد ندارم در اینجا نقش چین را توصیف کنم.»

این توافق پیامدهای مهمی برای جنگ داخلی در یمن دارد، که ایران و عربستان سعودی را درگیر کرده است. امروز، این شاید قابل توجه‌ترین مسأله حل‌نشده بین این دو باشد. ایران به شورشیان حوثی که با دولت تحت حمایت ائتلاف سعودی می‌جنگند، کمک می‌کند. آتش‌بس میان طرفین در اکتبر گذشته به پایان رسید؛ گرچه وضعیت نسبتا آرام است، اما خطر تشدید دوباره وجود دارد. سعودی‌ها مدت‌ها تأکید کرده‌اند که احیای روابط دیپلماتیک با ایران باید شامل کمک ایران به پایان دادن به جنگ در یمن باشد. ریاض امیدوار است که تهران حملات پهپادی و موشکی حوثی‌ها به پادشاهی را متوقف کند و به مذاکره با آن‌ها کمک کند.

در مورد پرونده هسته‌ای ایران، در این‌جا [ایران]، ایالات متحده و متحدان اروپایی آن ظاهراً باید دور میز مذاکره جا باز کنند. شاهزاده فیصل بن فرحان آل سعود، وزیر امور خارجه عربستان سعودی، اظهار داشت که مذاکرات درباره برنامه هسته‌ای ایران به شکل فعلی آن در حال مرگ است؛ تغییر چهارچوب آن با گنجاندن سایر قدرت‌های منطقه‌ای متاثر از برنامه هسته‌ای ایران در مذاکرات، مدبرانه خواهد بود. شاهزاده فیصل فکر نمی‌کند که سعودی‌ها خواسته‌های بیش‌تری در مورد برنامه هسته‌ای غیرنظامی ایران فراتر از خواسته‌های ارائه شده از سوی غرب داشته باشند، اما مایلند در همان میز «به ایرانی‌ها تفهیم نمایند که این نه تنها نگرانی کشورهای دور، بلکه نگرانی همسایگانشان نیز هست.» سعودی‌ها مصمم به شرکت در مذاکرات هستند.

در اسراییل، با نگرانی به این برخورد شد. نفتالی بنت، نخست‌وزیر پیشین اسرائیل، این توافق را یک «پیروزی سیاسی» برای ایران و یک «تحول جدی و خطرناک برای اسرائیل» نامید. او گفت: «این یک ضربه مهلک به تلاش‌ها برای ایجاد ائتلاف منطقه‌ای علیه ایران است.» یایر لاپید، نخست‌وزیر پیشین این توافق را شکست دیپلماسی اسرائیل نامید.

ساعاتی پیش از اعلام توافق با ایران، عربستان سعودی شرایط خود را برای عادی‌سازی روابط با اسرائیل فاش کرد. پیشنهاد خواستار ضمانت‌های امنیتی از سوی واشنگتن، کمک به توسعه برنامه هسته‌ای غیرنظامی، و محدودیت‌های کم‌تر در فروش تسلیحات ایالات متحده است. ریاض درها را برای حفظ روابط با آمریکا باز می‌گذارد، اما روشن می‌کند که می‌تواند در مواردی به چین مراجعه کند.

بهبود روابط بین عربستان سعودی و ایران بر جنگ داخلی طولانی در سوریه نیز تأثیر خواهد گذاشت. پادشاهی سعودی مدت‌هاست که از گروه‌های سنی حمایت می‌کند که علیه دولت بشار اسد، که از حمایت ایران و روسیه برخوردار است، می‌جنگند. جنگ در بخش‌های وسیعی از سوریه به بن‌بست رسیده است و کشورهای عربی بیش‌تری به دنبال برقراری مجدد روابط با دمشق هستند. از سرگیری این روابط می‌تواند بر وضعیت عراق و لبنان، جایی که شبه نظامیان مورد حمایت ایران فعالیت می‌کنند، تأثیر بگذارد.

چین بزرگ‌ترین خریدار نفت عربستان است و بسیار علاقه مند است که مانند سال ۲۰۱۹ که تنگه هرمز در نتیجه رویارویی ایران و عربستان مسدود شد، منطقه در هرج‌و‌مرج فرو نرود. شی در دسامبر گذشته برای دیدار با رهبران مهم کشورهای عرب خلیج فارس برای تامین انرژی چین از ریاض دیدن کرد.

آشتی ایران و عربستان یک پیروزی برای دیپلماسی چین است، نفوذ فزاینده پکن در خاورمیانه را برجسته می‌کند و آمریکا را به چالش می‌کشد.

https://www.fondsk.ru/news/2023/03/12/kitaj-menjaet-amerikanskie-pravila-58723.html