ساعت ۲۴
آیا ایران توانایی‌های دیپلماتیک و مهارت ویژه برای صیانت از تجارت ۳ میلیارددلاری خود با افغانستان درشرایط تسلط طالبان با این کشور ونیز مصون ماندن از پیامدهای ناشناس بازدارنده امنیت ملی را دارد؟
هنگامی که محمدجواد ظریف وزیر خارجه کم‌فروغ‌شده ایران لابد با کسب اجازه از شورای امنیت ملی ایران، طالبان و نیروهای دولت مستقر در افغانستان را برای توزیع قدرت معطوف به دوری از جنگ تشویق می‌کرد، نیروهای طالبان که حالا از سوی روسیه و ایران از یک گروه متعصب به درجه جنبش طالبان ارتقای مقام یافته‌اند سرگرم تسخیر گمرک‌های هم‌مرز ایران بودند.
روزها و ساعت‌های تازه‌سپری‌شده منابع خبری از به چنگ طالبان افتادن گمرک‌های اسلام‌قلعه و دوغارون در مرزهای جمهوری اسلامی ایران با افغانستان خبر داده‌اند. درباره پیامدهای استیلای کامل یا سهیم شدن در قدرت از سوی طالبان بر مناسبات با ایران و نیز دگرگونی‌های احتمالی هنوز از سوی مقام‌های رسمی ایران گزارش و تحلیل جامعی ارائه نشده است اما می‌توان از سطرهای نانوشته و کلمه‌های بر زبان نیامده فهمید در حال حاضر نظام سیاسی ایران به لحاظ مسائل امنیت ملی به این‌گونه است که ترجیح می‌دهند با طالبان سازش کنند تا از پیامدهای بدتر دور شوند.
در شرایطی که هنوز چشم‌اندازی از رفع تحریم نفتی دیده نمی‌شود و ایران برای تنظیم بازار ارز و جلوگیری از افزایش قیمت ارزهای معتبر به تجارت سه میلیارد دلاری با افغانستان و نیز به اسکناس‌های دلاری که از این کشور به بازار ارز تزریق می‌شد نیاز چشمگیر دارد اما مقوله امنیت ملی نیز بسیار اهمیت دارد.
ایران اکنون در منگنه تامین و استمرار تجارت یا جلوگیری از ناامنی احتمالی به دلیل نیروهای خطرناک در افغانستان قرار دارد. اگرچه زود است درباره رفتار طالبان تسلط‌یافته به مناطق مرزی و گمرکی و نیز رفتار این گروه بر تجارت خارجی چیزی گفت اما باید بدانیم حالا و قبل از هر تصمیمی برای به رسمیت شناختن طالبان به عنوان دولت قانونی افغانستان چانه‌زنی‌هایی با بالاترین اولویت درباره امکان ادامه تجارت با این سرزمین در دستور کار قرار بگیرد. ایران در وضعیتی نیست که نزدیک ۱۰ درصد از تجارت جهانی‌اش در یک کشور همسایه به سادگی نابود شود.
پیام ایران باید به طالبان این باشد که نگهداری و یا از دست رفتن تجارت و صادرات به افغانستان که با سختی به دست آمده است برایش اهمیت دارد و به نوعی خواست حداکثری ایران است و اینجا محل راستی‌آزمایی وعده‌های طالبان در تهران است. طالبان باید بداند نقد و نسیه مناسبات با ایران از همین نقطه آغاز می‌شود و هر رفتاری که به تجارت ایران با بازرگانان افغانستانی آسیب بزند یک پیام بازدارنده در ادامه مناسبات با طالبان در هر شکل و هر ماهیت است. مقام‌های تراز نخست سیاسی کشور نیک می‌دانند تجارت با افغانستان به همان امنیت ملی اهمیت دارد و ایران حاضر نیست یکی از این دو را قربانی دیگری کند.
پیوند کوتاه: https://tinyurl.com/y2jjzre7