مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه علمیه قم
چرا كشتار مردم چچن در ميان مطبوعات و سياستمداران و دولتمردان كشور به خوبی منعكس و محكوم نشد؟
…
بر خلاف نظر عده‌ای این مسئله با واكنش نسبتاً خوب مطبوعات و صدا و سیما و مسئولین ما همراه بود. این مسئله در روزنامه‌های ما انعكاس وسیعی داشت. كه به چند نمونه آن اشاره می‌كنیم، كه به خاطر عدم اطاله كلام شاهد خود را فقط از یك روزنامه می‌آوریم، ضمن این كه تمام روزنامه‌های ما اعم از چپ و راست نسبت به این قضیه واكنش نشان داده بودند. در این بین به نیابت از تمام روزنامه‌ها، تیترهای روزنامه رسالت را در زمان اوج بحران چچن یعنی سال ۱۳۷۸ مورد بحث قرارمی‌دهیم:
۱. در ستون تفسیر سیاسی با عنوان «از روسستان تا چچنستان، از چچنستان تا گرجستان» به حمله روسیه برای تصرف گروزنی مركز این جمهوری پرداخته و حركت روسیه به سمت مرزهای گرجستان بر تصرف جاده استراتژیك مهمی كه چچن را به گرجستان متصل می‌كند را مورد تفسیر قرار داده است. (۴/۱۰/۷۸، ص ۱۶)
۲. در مقاله «نگاه غرب به بحران چچنستان» ضمن افشاگری جنایات روسیه در این جمهوری می‌گوید: غرب می‌كوشد تا با توجه به شرایط موجود قفقاز، دیدگاه‌های امنیتی خود را در این منطقه تعقیب كند و به دین وسیله منافع خود را حفظ نماید. (۳/۱۱/۷۸، ص ۱۱)
۳. در ستون تفسیر سیاسی با عنوان «چچنستان و بلند پروازی‌های كرملین» علت جنایات روسیه را التیام غرور جریحه‌دار شده مردم روسیه می‌دانند كه از یك دهه قبل تاكنون خود را در جایگاه یك ابرقدرت تضعیف شده می دیدند.(۲۸/۹/۱۳۷۸، ص ۱۶)
۴. در مقاله سیاسی «آسیای میانه در جستجوی هویتی تازه» نیز این مسئله را مورد تحلیل قرار می‌دهد. (۱۰/۶/۱۳۷۸، ص ۵)
۵. در مصاحبه بلندی با سفیر جمهوری آذربایجان «تهران بحران چچنستان را مورد بحث قرار می‌دهد. (۲۱/۱۲/۱۳۷۸، ص ۱۱)
۶. در مقاله‌ای با عنوان «بحران چچنستان و امنیت منطقه» با توضیح بحران چچنستان، تأثیرات امنیتی آن را در منطقه مورد بررسی قرار می‌دهد و در قسمتی از آن می‌نویسد: … اقدامات نظامی روسیه در چچنستان، به خصوص بعد از ناكامی ارتش آن كشور در سال ۱۹۹۶ در سركوب كامل حكومت داخلی چچن می‌تواند نتیجه یك محاسبه ساده سیاسی باشد تا نیروهای میانه‌رویی كه اینك زمام امور را در دست دارند، خود را از اتهام ناتوانی در حفظ منافع كشور تبرئه كنند. (۱۰/۹/۷۸، ص ۷)
۷. در تحقیقی تحت عنوان «جایگاه چچنستان در حقوق بین الملل»، حملات ضد انسانی روسیه بر ضدّ مبارزان چچن را خلاف مقررات حقوق بین الملل دانسته و تنها راه حلّ اتمام بحران چچنستان را تن دادن روسیه به مذاكرات صلح با مبارزان چچن می‌داند. (۲۰/۹/۱۳۷۸، ص ۱۱)
۸. در صفحه اخبار خارجی، با تیتر: «مردم گروزنی از سرما می‌میرند» به عمق فاجعه انسانی در این منطقه و مظلومیت و محرومیت مردم این جمهوری می‌پردازند. ضمناً در همین صفحه در تفسیری با عنوان «سرنوشت قفقاز» اختصاص هفته كمك رسانی به ملت چچن در ایران را، نشانگر آن می‌داند كه هر روزی كه از تطویل مناقشه در چچنستان می‌گذرد، تحولات ویژه‌ای در كشورهای جهان خصوصاً در نزد دولت‌های اسلامی به نفع ملت مظلوم چچنستان به وقوع می‌پیوندد. (۳/۱۱/۱۳۷۸، ص ۱۶)
۹. در صفحه بین الملل با تیتر «پرچم روسیه بر ویرانه‌های گروزنی بر افراشته شد» به مظلومیت مردم این منطقه می‌پردازد. (۱۶/۱۱/۷۸، ص ۱۳)
۱۰. در صفحه خارجی خود با عنوان «یا اطاعت كنید با بمیرید» در یك مقاله تفصیلی، هدف از جنایات خونبار روس‌ها در این منطقه را كاملا مشخص می‌داند: آنها به چچن‌ها می‌گویند یا به شما فرمان خواهیم راند و یا شما را خواهیم كشت. در این مقاله از قول پوتین رئیس جمهوری روسیه می‌نویسد: «هدف مسكو آن است كه با فائق آمدن بر بحران چچنستان، بر شكست روسیه و بر روند روبه وخامت اوضاع آن نقطه پایان بنهیم و اعتبار از كف رفته روسیه را بار دیگر در عرصه جهانی به دست آوریم. (۱۲/۱۲/۱۳۷۸، ص ۷)
۱۱. هم چنین در بخش سیاست خارجی با عنوان «شهوتِ خون خرس‌های قفقاز» به ابعاد خونبار فاجعه چچن می‌پردازد و جامعه بین‌الملل را در سكوت در مقابل این فاجعه به شدت سرزنش می‌كند. (۱۸/۱/۱۳۷۹)
غیر از موارد فوق، انعكاس‌های دیگری هم وجود داشت كه ما فقط به ذكر تاریخ آن موارد اشاره می كنیم:
۱۲. مناطق آشوب‌زا در قفقاز (۴/۷/۷۸، ص ۱۶)
۱۳. از كوهستان‌های قفقاز تا پشت دیوارهای كرملین (۱۰/۶/۷۸، ص ۱۶)
۱۴. زمستان و فاجعة چچنستان (۲۰/۸/۱۳۷۸، ص ۱۶)
۱۵. فرسایش حاكمیت در روسیه (۱۱/۷/۷۸، ص ۱۶) و …
غیر از این موارد ده‌ها مورد تحلیل و خبر و تفسیر در این مورد به چاپ رسیده كه ما به خاطر طولانی شدن كلام به آنها اشاره نمی‌نماییم.
این‌ها همه گوشه‌ای از انعكاس اخبار چچن است كه فقط در یك روزنامه از میان سایر نشریات دیگر آمده است. علاوه بر این همان طوری كه گفته شد همه نشریات و روزنامه‌های ما در این مورد واكنش نشان داده‌اند. شاهد كلام ما، تحليل‌ها، اخبار و تفسيرهايی است كه در اين روزنامه‌ها آمده است و عيناً در زمان اوج جنگ در چچن در سال‌های ۱۳۷۳ ش تا ۱۳۷۵ كه منجر به كشته شدن نزديك به ۹۰هزار نفر شده بود، به تحرير درآمده است. غير از اين در سنگين‌ترين حملات روسيه به چچن كه در تاريخ ۲۷/۶/۱۳۷۸ شروع شده بود و دومين نبرد خونين روسيه و چچن شكل گرفته بود، همه روزنامه‌ها به فراخور توان خود از اين تاريخ تا پايان سال ۱۳۷۸ ش اخبار چچن را انعكاس وسيعی داده بودند.
…
پیوند کوتاه: https://tinyurl.com/bdu7yyha