در جریان انتخابات شورای قانون اساسی شیلی در ماه مه ۲۰۲۳، جناح راست پیروز شد، اما در میان احزاب لیبرال و چپ، حزب کمونیست بیشترین آراء را بدست آورد. کارمونا به ما گفت که این نتیجه و نقش کلیدی که کمونیستها در دولت بوریک ایفا میکنند، دلیلی است که رسانههای راست این کارزار شدید علیه حزب کمونیست را آغاز کردند. با از سرگیری دموکراسی در شیلی، حزب کمونیست با شعار «شیلی به حزب کمونیست نیاز دارد» فعالیت قانونی خود را آغاز کرد. کارمونا گفت که حزب با دو خطر روبهرو است: «نخست، عدم اهمیت کافی به حمله، و دوم باور به اینکه چون فقط یک کارزار مبتنی بر دروغ است، بیاثر خواهد بود.»
تارنگاشت عدالت – دورۀ سوم
منبع: پیام مردم
نویسندگان: تاروآ زونیگا سیلوا، ویجی پراشاد
۸ سپتامبر ۲۰۲۳
«شیلی به حزب کمونیست نیاز دارد»، گفتگو با لائوتارو کارمونا، دبیرکل حزب کمونیست شیلی
کارمونا به وضعیت سیاسی شیلی در بحبوحه افزایش حملات راست، مرگ رهبر حزب کمونیست شیلی و پنجاهمین سالگرد کودتا علیه سالوادور آلنده میپردازد.
اعضای «کمونیستهای جوان شیلی» در مراسم خاکسپاری رهبر حزب کمونیست شیلی
در ۳۱ اوت ۲۰۲۳، گیلرمو تیلیه، رهبر حزب کمونیست شیلی در گورستان تاریخی ریکولتا شیلی به خاک سپرده شد. در این گورستان بقایای طیفی از افراد مهم از سالوادور آلنده رئیسجمهور سابق شیلی تا ویکتور خارا خواننده سوسیالیست قرار دارد. آلنده و خارا هر دو قربانی کودتای نظامی ۵۰ سال پیش در ۱۱ سپتامبر ۱۹۷۳ بودند. تیلیه که پس از کودتا چندین سال در زندان شکنجه شد، پس از آزادی فعالیت مخفی را آغاز کرد و تلاشهای بازسازی تشیکلات مخفی حزب کمونیست شیلی را ( که ممنوع شده بود)، شاخه مسلح آن (El Frente Patriótico Manuel Rodríguez)، و جنبش وسیع مردمی را که در سال ۱۹۹۰ به احیای دموکراسی انجامید، رهبری نمود. گابریل بوریک، رئیسجمهور شیلی، پیش از خاکسپاری تیلیر در این بنای یادبود شرکت کرد و بمناسبت درگذشت تیلیر که به گفته وی «با عزت زندگی کرد» دو روز عزای ملی اعلام کرد.
لائوتارو کارمونا دبیر کل حزب کمونیست در مراسم خاکسپاری، بر اهمیت رهبری تلیر- با هزینه شخصی زیاد – در مبارزه با دیکتاتوری نظامی و در مبارزه در سه دهه گذشته برای احیای یک پروژه سوسیالیستی در شیلی تأکید کرد. علیرغم تلاشها برای دفن میراث چپ – از جمله پیشرفتهای دولت وحدت مردمی به رهبری سالوادور آلنده (که از سال ۱۹۷۰ تا ۱۹۷۳ رئیسجمهور بود)، کمونیستها – که بخشی از دولت بوریک هستند – به مبارزه برای پیشبرد یک دستورکار برای استقرار حاکمیت بر اقتصاد شیلی و بهبود شرایط زندگی روزمره مردم این کشور ادامه میدهند. این پروژه سوسیالیستی – که بر روی آن «پرچمهای آلندهایسم» (las banderas Allendistas) نوشته شده است، همانطور که کارمونا در مراسم تشییع جنازه گفت – اخیراً توسط رسانههای راست و مرکز-راست شیلی مورد حمله شدید قرار گرفته است.
چرا این حمله شدید به کمونیستها صورت گرفته است؟ در گفتوگو با لائوتارو کارمونا در دفترش در سانتیاگو، نزدیک میدان دیگنیداد، او توضیح مفصلی از شرایط اجتماعی و سیاسی در کشور به ما ارائه نمود. او به ما گفت که دیدگاه گستردهای در رسانههای راست وجود دارد مبنی بر اینکه اگر آنها بتوانند در داخل دولت در مورد سیاستهای حزب کمونیست سوءظن ایجاد کنند، این باعث بیاعتبار شدن نفوذ حزب کمونیست شیلی، و پراکندگی چپها میشود و به راست فرصت میدهد برای چندین دوره انتخاباتی به قدرت بازگردد. در جریان انتخابات شورای قانون اساسی شیلی در ماه مه ۲۰۲۳، جناح راست پیروز شد، اما در میان احزاب لیبرال و چپ، حزب کمونیست بیشترین آراء را بدست آورد. کارمونا به ما گفت که این نتیجه و نقش کلیدی که کمونیستها در دولت بوریک ایفا میکنند، دلیلی است که رسانههای راست این کارزار شدید علیه حزب کمونیست را آغاز کردند.
تاثیر انفجار اجتماعی
در سال ۲۰۱۹، اعتراضات متوالی در سراسر شیلی آغاز شد. کارمونا به ما گفت که در کانون اعتراضات یک حس عمومی ناامیدی اجتماعی وجود داشت، حسی که اکثریت طبقه متوسط را به هم ریخت. به گفته او، این «انباشت ناامیدی» با یک نظام بدهی دائمی خانوارها تنها راه برای حفظ سبک زندگی طبقه متوسط و طبقه متوسط پایین بود. یکی از عناصر کلیدی این بدهی، بدهی برای آموزش بوده است، به همین دلیل است که اعتراضات از دولت خواستند راهی برای برداشتن این «وزن نامرئی» از دوش جوانان شیلی بیابد. هیچ دولتی – حتا دولتهای مرکز-چپ میشل باشله (۲۰۱۸-۲۰۱۴) یا گابریل بوریک (که در سال ۲۰۲۲ به قدرت رسید) – نتوانسته است به این مشکل بدهی آموزشی رسیدگی کند. پیشنهادات ارائه شده برای ریشهکن کردن وامهای دانشجویی اغلب به مسائل دیگری مانند اصلاحات مالیاتی مرتبط است و هرگونه حرکت رو به جلو برای کاهش بدهی را خنثی میکند. کارمونا گفت: «اگر در طول زندگی میخواهید مشکل بدهی خود را حل کنید، باید وام دیگری بگیرید.» بحران مالی در شیلی هنوز بر بخش مالی تأثیر نمیگذارد، اما هزینه آن زندگی میلیونها شیلیایی را فلج میکند.
کارمونا گفت لازم است این اعتراضات بروشنی درک شوند. آنها نشان میدهند که بخش بزرگی از جمعیت شیلی از یک «سطح آگاهی ضمنی» در مورد وضعیت خود برخوردار است. نارضایتی از نظام به طرق مختلف نشان داده شده است، از تظاهرات (که به طور قابل توجهی با همهگیری متوقف شد)، از انتخاب گابریل بوریک در سال ۲۰۲۲، و از مطالبه – تحمیلشده توسط خیابان – برای قانون اساسی. روحیه عمومی از نظام بدهی موجود مستأصل است، اما تبلور سیاسی این روحیه از حمایت از کارزار انتخاباتی جبهه وسیع مرکز-چپ میانه در سال ۲۰۲۲ تا رأی به حزب جمهوریخواه راست در جریان مبارزات انتخاباتی مه ۲۰۲۳ برای شورای فانون اساسی بطرز چشمگیری نوسان میکند.
حمله به کمونیستها
حمله به حزب کمونیست در شیلی، همانطور که در کتاب «حزب کمونیست شیلی» (۲۰۱۴) بقلم ایوان لیوبتیک وارگاس مستند شده است، جدید نیست. حزب کمونیست که در سال ۱۹۱۲ به عنوان یک حزب کارگری تأسیس شد و در سال ۱۹۲۲ به حزب کمونیست تغییر نام داد، ابتدا از سال ۱۹۲۷ تا ۱۹۳۱ و سپس مجدداً از ۱۹۴۸ تا ۱۹۵۸ ممنوع شد. در ۲۲ سپتامبر ۱۹۷۳، یازده روز پس از کودتا، ارتش همه احزاب مارکسیست را ممنوعه اعلام کرد. ارتش شش عضو کمیته مرکزی حزب کمونیست شیلی را ترور کرد و ۱۱ نفر دیگر را در سال ۱۹۷۶ ناپدید کرد.
حمله کنونی به حزب کمونیست شیلی در بستر این تاریخ طولانی سرکوب قرار دارد. کارمونا به ما گفت که راست میخواهد از این حمله به حزب نه تنها برای مخالفت با دیدگاههای حزب بلکه برای منزوی کردن آن از دیگر بخشهایی که حزب کمونیست شیلی با آنها اتحاد برقرار کرده است استفاده کند.
با از سرگیری دموکراسی در شیلی، حزب کمونیست با شعار «شیلی به حزب کمونیست نیاز دارد» فعالیت قانونی خود را آغاز کرد. کارمونا به ما گفت که حزب کمونیست ممکن است به احیای آن کارزار نیاز داشته باشد زیرا نباید حمله علیه خود را دست کم بگیرد. جناح راست میخواهد الگوی نئولیبرالی را در شیلی تعمیق بخشد، الگویی را که کمونیستها در تلاشند از درون دولت بوریک تضعیف نمایند. کارمونا گفت که حزب با دو خطر روبهرو است: «نخست، عدم اهمیت کافی به حمله، و دوم باور به اینکه چون فقط یک کارزار مبتنی بر دروغ است، بیاثر خواهد بود.»
یک مشکل اجتماعی وجود دارد که شیلی باید با آن مقابله کند. تنها ۳۰ درصد از جمعیت شیلی در طول سالهای کودتا زندکی میکرد، که بدین معنی است که اکثریت ممکن است خطر جناح راست را که همچنان از کودتا و سیاستهای نئولیبرالی خود دفاع می کند، دست کم بگیرند. کارمونا به ما گفت که چشمانداز کلی رسانهها، با برنامههای پوچ آن در تلویزیون و روزنامههای دست راستی، پیرامون چالشهای پیش روی کشور جدی نیست. او گفت که جنبشهای اجتماعی و اتحادیهها تضعیف شدهاند و اغلب در رویکرد خود منفعل هستند. این که آیا مردم شیلی – همراه با کمونیستها که در خیابانها حضور دارند – میتوانند بر میراث عمیق کودتا غلبه کنند، هنوز مشخص نیست.