تارنگاشت عدالت – دورۀ سوم
منبع: صدای سوسیالیستی، نشریه حزب کمونیست ایرلند
نویسنده: ساجیو کومار
۵ سپتامبر ۲۰۲۲
لیتیوم: نفت آینده
لیتیوم سبکترین فلز شناخته شده است، و شدیدترین رقابت برای تصاحب آن ممکن است در آینده رخ دهد.
در شیوه تولید سرمایهداری، خواستها و نیازهای انسانی به کالا تبدیل میشوند: یعنی، ارزشهای مصرفی، از طریق بازارها، با انگیزه سود، هدایت میشوند. پیشرفتها در فناوری فرصتهای جدیدی را برای سرمایهداری ایجاد میکند تا کاربردهای جدید عناصر طبیعت را کشف کند و آنها را به کالا تبدیل نماید.
از زمان انقلاب صنعتی، امپریالیسم برای نفت زمین را غارت کرده، جنگها براه انداخته و اکوسیستمها را نابود کرده است. پخش کربن که در قرن نوزدهم ۲۰۰ قسمت در میلیون بود به طور نگران کنندهای در سال ۲۰۱۰ به ۴۱۰ افزایش یافت، و ما اکنون به سمت «مرز سیاره» (۴۵۰ قسمت در میلیون) پیش میرویم، که فراتر از آن نمیتوان آسیبهای ناشی از تغییرات اقلیمی را، بدون توجه به میزان تلاش ما، معکوس کرد.
حتا گزارش «هیأت میان-دولتی تغییرات اقلیمی»، که دانشمندان آن را بسیار محافظهکارانه میدانند، میگوید که اگر یخچالهای طبیعی «تواتیز» و «پاین آیلند» در قطب جنوب به دلیل گرم شدن کره زمین ذوب شوند، سطح دریا ممکن است ۳٫۳۰ میتر متر یا ۱۱ فوت بالا رود.
افزایش دمای۲ درجه سانتیگراد ممکن است سطح دریا را به میزان ۱ متر افزایش دهد، که یک میلیارد نفر را از زیستگاه خود آواره میکند، و در نتیجه فاجعه تغییرات اقلیمی باعث مهاجرت دسته جمعی و بحران پناهجویان در نتیجه فاجعه تغییرات اقلیمی میشود.
چون ذخایر نفت تمام شدنی و آلاینده هستند، فناوری باید جایگزینهایی پیدا کند و پخش کربن را کاهش دهد. استفاده از وسایل نقلیه الکتریکی، یکی از راه حلها جلوگیری از پخش گازهای گلخانهای است.
در ساخت باطری خودروهای الکتریکی، لیتیوم عنصر اصلی است. مانند هجوم برای طلا و سپس برای نفت، ممکن است تنشهای ژئوپلیتیک زیادی در دستیابی به لیتیوم وجود داشته باشد. ایلان ماسک که قصد دارد یک کارخانه خودروهای الکتریکی «تسلا» را در برزیل براه اندازد، به ذخایر «مثلث لیتیوم» – آرژانتین، بولیوی و شیلی- که نیمی از ذخایر لیتیوم جهان یا حدود ۵٫۴ میلیون تُن را در بر دارد، چشم دوخته است.
پس از برکناری اوو مورالس از ریاست جمهوری بولیوی در سال ۲۰۱۹، ایلان ماسک در توئیتی نوشت: «علیه هر کس که بخواهیم کودتا خواهیم کرد. با آن تا کنید.» دلیل این پیام، سیاست «ناسیونالیسم منابع» بود که مورالس دنبال میکرد، و مخالف تسلیم منابع به شرکتهای معدنی فراملی و طرفدار استفاده از درآمد منابع برای هزینههای دولت برای آموزش، بهداشت و رفاه عمومی مردم بولیوی بود. بولیوی تحت رهبری مورالس حتا پروژه تولید خودروهای الکتریکی با موتورهای کوانتومی با باطریهای لیتیومی خود را آغاز کرده بود.
در پی خشم عمومی، ماسک این توئیت را حذف کرد. اما نگرش الیگارشی مانند ماسک این است که «چرا آن مردم بومی از لیتیوم من زندگی کنند؟» این همان نگرشی است که «شرکت یونایتد فروت» داشت و گفت: «آنچه برای یونایتد فروت خوب است برای ایالات متحده نیز خوب است و بالعکس». در گواتمالا، جاکوبو آربنز، که زمینهای کشاورزی بلااستفاده «شرکت یونایتد فروت» را مصادره کرده بود، در سال ۱۹۵۴ با یک عملیات «سیا» سرنگون شد
امپریالیسم توسعه نابرابر را در سراسر جهان ترویج میکند، و کشورهای توسعهنیافته را با بهره برداری از زمین و نیروی کار مردم بومی فقط تامینکننده مواد خام میکند. به اصطلاح «توسعه» همیشه به هزینه محیطزیست تمام میشود، و مردم بومی هستند که باید با عواقبی مانند جنگلزدایی و آلودگی هوا و آب زندگی کنند.
تمایز بین استخراج (Extraction) (معدنکاری با حداقل تأثیر بر محیط زیست) و استخراجگرایی (Extractivism) (معدنکاری برای کسب فقط سود، بدون تعهد به محیط زیست یا تأثیر اجتماعی) در حال افزایش است.
کنترل پخش کربن بسیار مهم است، و سوختهای فسیلی باید با منابع تجدیدپذیر انرژی جایگزین شوند. اما این پرسش پیش میآید: برای پُرکردن باتری خودروهای برقی از کجا برق تهیه کنیم؟ بدون پاسخ به این پرسش، تلاش برای تولید وسایل نقلیه الکتریکی تنها برای سرمایهگذاری بازار برای کسب سود با دستاویز دوستدار محیطزیست بودن است. سرمایهداری هرگز «سبز» نمیشود.
اینجاست که دولت منتخب، پاسخگو به مردم در یک دموکراسی، باید وارد عمل شود و با هدف توسعه پایدار و توسعه سیستمهای حملونقل عمومی برای کاهش پخش گازهای گلخانهای، سرمایهگذاری کند. برعکس، آنچه در بریتانیا مشهود است، تخریب سیستماتیک سیستم حملو نقل عمومی بوسیله دولت محافظهکار است. هنگامی که بحران هزینههای زندگی ۵۰ هزار عضو اتحادیه «کارگران راه آهن، دریانوردی و حملونقل» (RMT) را مجبور به اعتصاب کرد، میک لینچ دبیر کل آن، بوسلیه رسانهها به دلیل «باجگیری از کشور» مورد انتقاد قرار گرفت.
هدف از دستیابی به پخش خالص صفر (پخش کربن توسط فعالیتهای انسانی در محدوده جذب شده توسط طبیعت و با استفاده از فناوری) یک موضوع جهانی است و نیاز به همکاری جهانی دارد. اما اگر قرار باشد این موضوع به شرکتهای معدنی و انحصارات خودرو واگذار شود، رقابت برای جذب ذخایر لیتیوم، سیاره در حال گرم شدن را گرمتر خواهد کرد.
https://socialistvoice.ie/2022/09/lithium-the-oil-of-the-future/