دریای سرخ در ۹ ژوئیه ۲۰۲۲ در  خیابان‌های کلمبو

تارنگاشت عدالت – دورۀ سوم

«علت کودتا را باید در نزدیکی سریلانکا به چین و روسیه دید. این کشور با کمک چین در مسیر توسعه افتاده بود، و به یاری چین (از طریق اجارۀ بندر‌ هامبانتوتا ــ و نه فروش آن به چین)، توانست بحران قبلی در مورد بدهی‌های دولتی را از سر بگذارنداخیراً، سریلانکا برای حل بحران سوخت خود با روسیه وارد مذاکره شده بود. قرار بود که تحویل سوخت از روسیه آغاز شود، کودتا بلافاصله پس از مذاکره رخ داد. (درست مشابه کودتای میدان، که چند ماه بعد از بازدید ویکتوریا نولاند از اوکراین آغاز شد.)»
(«نقض حاکمیت سریلانکا توسط آمریکا، برای دست‌یابی به سرمایه‌گذاری‌های چین»، سایت ۱۰ مهر، ۳۰ مرداد ۱۴۰۱ )

https://10mehr.com/maghaleh/30051401/4393

***

منبع: بولتن اطلاعاتی بین‌المللی حزب کمونیست سریلانکا
ژوئیه ۲۰۲۲

وضعیت سیاسی بحرانی در سریلانکا

 

بحران اقتصادی، سیاسی و اجتماعی پیچیده بی‌سابقه‌ای در سریلانکا فوران نمود. این نتیجه سیاست‌های نئولیبرالی است که طی ۴۴ سال گذشته بطور مستمر بوسیله دولت‌ها بر کشور حاکم شده است.

بحران اقتصادی سریلانکا
یک بحران اقتصادی بی‌سابقه از مارس ۲۰۲۲ در سریلانکا فوران نمود. این بحران اقتصادی به زودی، تا مه ۲۰۲۲، زمانی که دولت تحت رهبری رئیس‌جمهور گوتابهایا راجاپاکسا با داشتن دو-سوم اکثریت دو در ۱۲ مه سقوط کرد، به یک بحران سیاسی فرارویید. رانیل ویکرماسینگه، نخست‌وزیر پیشین که درآخرین رأی‌گیری شکست خورده بود و از طریق فهرست ملی (فهرست نامزدها)، به پارلمان بازگشت، برای تشکیل دولت فراخوانده شد. بسیار شگفت‌انگیز بود که رهبر محافظه‌کارترین حزب با داشتن فقط یک کرسی در پارلمان ۲۲۵ نفره نخست‌وزیر شد.

رانیل ویکرماسینگه پیش از این تحت ریاست جمهوری د. ب. ویجتونگا (۲۰۱۵-۲۰۱۵)، چاندریکا باندارانایکه (۲۰۰۳-۲۰۰۱) و سپس دوباره تحت ریاست جمهوری مایتریپالا سیریسنا (۲۰۱۹-۲۰۱۵) – که همه دوره‌های کوتاه مدت بودند – منصب نخست‌وزیری را داشت.

منشاء بحران اقتصادی را می‌توان در سال ۱۹۷۸ در زمان ریاست جمهوری ج. آر جایواردن یافتُ که با پیروی از ریگان – تاچر، پدر و و مادر نئولیبرالسم، اجرای استراتژيی اقتصادی نئولیبرالی را دنبال کرد.

گرچه دولت‌ها طی سال‌های ۲۰۲۲-۱۹۷۸تغییر کردند، اما استراتژی اقتصادی با تعییرات جزئی ادامه یافت.

بحران اقتصادی زمانی به اوج خود رسید که رئیس‌جمهور گوتابهایا راجاپاکسا ناگهان نه دلار (ارز خارجی) و نه روپیه (ارز داخلی) برای اداره دولت داشت.

گرچه این مرحله حاد بحران بطرز چشم‌گیری بروز نمود، اما این یک روند ادامه‌دار طی یک دوره زمانی طولانی با عدم توازن کلان اقتصادی بود.

عواملی که منجر به بروز این بحران شد را می‌توان به شرح زیر خلاصه کرد:

● واردات بیش از صادرات، که تا سال ۲۰۲۰ تقریباً دو برابر صادرات شد

● رکود صادرات محصولات کشاورزی یا صنعتی فاقد ارزش افزوده.

● درآمد دولت از ۲۴ درصد تولید ناخالص داخلی در سال ۱۹۷۸به ۶ درصد در سال ۲۰۱۹ کاهش یافت.

● هزینه‌ها دولت بسیار بیش‌تر از درآمد آن شد، که به کسری بودجه انجامید.

● کسری‌ها از طریق استقراض داخلی و خارجی تامین شد.

● بدهی خارجی تا سال ۲۰۲۰ به۵۲ میلیارد دلار رسید، که ۵۰ درصد آن از سال ۲۰۰۷ از طریق اوراق قرضه بین‌المللی تأمین شده است.

● ذخایر ارزی که ۷٫۵ ملیارد دلار بود تا آوریل ۲۰۲۲ به کاهش یافت و به یک میلیارد دلار رسید و تا مارس / آوریل ۲۰۲۲ به ۵۰۰ میلیون دلار کاهش یافت.

● دولت برای مخارج داخلی مجبور شد به چاپ روپیه متوسل شود.

● با توجه به کمبود دلار، دولت مجبور شد برای داد و ستد پایاپای با هند، بنگلادش و چین مذاکره کند.

بازپرداخت اقساط بدهی‌های خارجی سالانه بین ۲ تا ۵ میلیارد دلار در نوسان بود. بنابراین بحران دلار سریلانکا را مجبور نمود خود را به عنوان کشوری که در بازپرداخت وام‌های خود شکست خورده است، اعلام نماید.

دولت برای نجات اقتصاد هیچ جایگزینی غیر از مداخله صندوق بین‌المللی پول ندارد.

حزب کمونیست سریلانکا پیرامون استراتژی اقتصادی بنیادی نئولیبرالیسم موضعی اصولی اتخاذ نمود و هم‌چنان نسبت به کاهش ذخایر ارزی و کاهش شدید درآمد دولت در پارلمان و خارج از آن هشدار داد.

رفقا سارات موتووگاما و د. کاناسکارا در پارلمان در باره استراتژی اقتصادی نئولیبرالی موضعی اصولی اتخاذ کردند، و به دولت درباره بحران اقتصادی قریب‌الوقوع، که در مارس ۲۰۲۲ به واقعیت تبدیل شد، هشدار دادند.

در اوج شیوع کووید-۱۹، زمانی که کشور کاملاً تعطیل بود، حزب کمونیست در یک بحث سطح بالا توجه پرسنل رئیس‌جمهور گوتابهایا راجاپاکسا را به بحران اقتصادی اجتناب‌ناپذیر جلب کرد. اما، او خود را به نشنیدن زد.

زمانی که کشور در آوریل ۲۰۲۲ به مرحله بحران سیاسی رسید، حزب کمونیست به همراه سایر احزاب سیاسی خواهر در پارلمان یک برنامه حداقل کوتاه مدت ۱۱ ماده‌ای همراه با اقدامات فوری را برای کمک به مردم ارائه کرد. آن برنامه خواستار تشکیل دولت موقت به منظور ایجاد وحدت ملی و هم‌چنین حداقل اجماع سیاسی برای کاهش آلام مردم شد. با این حال، او تا آنجا پیش رفت که رهبر شکست‌خورده و رسوای حزب ملی متحد – که یک حزب محافظه‌کار هوادار سرسخت امپریالیسم است – را به عنوان نخست‌وزیر به قدرت بازگرداند. او فراخوان مستمر ما برای تشکیل دولت از همه احزاب را به کلی نادیده گرفت.

آشکارا، رئیس‌جمهور برای جلب رضایت طرفداران امپریالیست‌ها و لابی بزرگ تجاری، به عنوان اقدامی برای مقابله با بحران اقتصادی به این تاکتیک متوسل شد.

احزاب چپ و رادیکال هم‌چنان دولت‌را وادار می‌کردند که از کشورهای برادر مانند هند، روسیه، چین، ژاپن، ایران، بنگلادش و اندونزی و غیره کمک بگیرد.

تطاهرات توده‌ای
از ۹ آوریل ۲۰۲۲ شاهد ظهور ناگهانی اعتراضات در مقابل دفتر ریاست جمهوری بودیم. معترضان در ابتدا از نسل جوان طبقه متوسط تحصیل کرده شهری بودند. در ابتدا، در سال ۲۰۲۱ تظاهرکنندگان کشاورزانی بودند که به شدت در برابر تصمیم ناگهانی و یک‌جانبه رئیس‌جمهور گوتابهایا راجاپاکسا برای ممنوعیت واردات کود شیمیایی مقاومت می‌کردند. این تصمیم باعث خشم دهقانان شد.

این اعتراضات با کمبود مواد غذایی، افزایش قیمت برنج، ناشی از سودورزی آسیابان‌ها و عمده فروشان، کمبود سوخت، گاز، نفت سفید، کود شیمایی، هراس ایجاد کرد. خشم در صف‌های طولانی بی‌وقفه زنان خانه‌دار در سراسر کشور، عامل فوری اعتراضات گسترده در همه سطوح مردم بود.

در پی بحران سیاسی، بحران اجتماعی زمانی رخ داد که بیش از ۷۰ درصد از جمعیتی که به اقتصاد غیررسمی تعلق دارد دچار این بحران شد.

سرانجام این به یک بحران طبیعی – ترکیبی از بحران‌های اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی مبدل شد.

۹ مه ۲۰۲۲ روز تعیین‌کننده‌ای بود که در آن گروه‌های طرفدار دولت حمله به معترضان در برابر دفتر ریاست‌جمهور را آغاز کردند، که اقدام متقابل معترضان و حامیان آن‌ها را در پی داشت.

در ادامه، محاصره «معبد درختان»، محل اقامت رسمی نخست‌وزیر، حملات گسترده به سیاستمداران و خانه‌ها و امکان تجاری آن‌ها رخ داد.

با برکناری کابینه در ۱۲ مه ۲۰۱۲ و انتصاب یک نخست‌وزیر جدید، بحران به اوج خود رسید.

رانیل ویکرماسینگه، نخست‌وزیر تازه منتصب، گرچه دو ماه است که در قدرت است، اما هیچ اقدام مثبت و ممکنی را برای مبارزه با بحران یا کاهش رنج مردم انجام نداده است.

۹ ژوئیه ۲۰۲۲ روز پیروزی، روزی بود که معترضان وارد شهر و خانه رئیس‌جمهور شدند.

رئیس‌جمهور مجبور به کناره‌گیری شد. رئیس‌جمهور، نخست‌وزیر و کل کابینه مجبور به استعفا شدند

تحولات ناگهانی از مارس ۲۰۲۲ که با سقوط دولت و ریاست‌جمهوری به اوج رسید، این ظن را در مردم برانگیخته است که آیا این تحولات در زمره «انقلاب رنگی»، با درگیری نیروهای خارجی، قرار می‌گیرند.

اما، این واقعیت باقی می‌ماند که شرایط عینی بوسیله دولت کوتاه مدت «جبهه خلق سریلانکا» (۲۰۲۲-۲۰۱۹) که در ابتدا در سال ۲۰۱۹ از حمایت مردم بی‌خبر از آینده قرار داشت، ایجاد شد.

عوامل ذهنی که می‌تواند به فوران بحران کمک کرده باشد را می‌توان بصورت زیر خلاصه کرد:

● رئیس‌جمهور گوتابهایا راجاپاکسا، گرچه از یک خانواده سیاسی می‌آمد، اما ابداً یک حیوان سیاسی نبود. کاملاً فاقد احساس.

● در سایه بحران.

● حضور پنج نفر از اعضای یک خانواده در دولت باعث عدم کارایی، عدم مسئولیت‌پذیری و عدم پاسخگویی شد.

● عدم وجود دموکراسی درون حزبی.

● کابینه کاملاً ناکارآمد با عناصر نامطلوب

● فقدان چشم‌انداز، استراتژی و سیاست

● فقدان حکمرانی.

● سیاسی کردن خدمات عمومی

● افول فرهنگ سیاسی.

● فساد.

● فقدان تصمیمات جمعی و مسئولیت‌های جمعی.

وضعیت سیاسی زمانی که رانیل ویکرماسینگه نخست‌وزیر وقت و رهبر «حزب ملی متحد»، به عنوان رئیس‌جمهور موقت منصوب شد، پیش از آن‌که رئیس‌جمهور گوتابهایا راجاپاکسه پس از کناره‌گیری از مقام خود کشور را ترک کند، تغییر چشم‌گیری پیدا کرد.

***

مبارزه با تلاش برای خصوصی سازی ترمینال کانتینری بندر شرقی کلمبو (ECT) [واگذار شده به چین]

 

«تلاشی برای خصوصی‌سازی پایانه کانتینری شرقی بندر کلمبو صورت گرفت. هزاران نفر از کارگران بندر کلمبو و هم‌چنین بخش‌های دیگر کارزار قدرتمندی انجام دادند و این حرکت شکست خورد. حزب کمونست سریلانکا نقش فعالی در شکست این تلاش ایفا کرد.»

***

جشن ۶۵-مین سالگرد روابط دیپلوماتیک سریلانکا- چین

 

«حزب کمونیست سریلانکا جشن‌هایی را به مناسبت شصت و پنجمین سالگرد روابط دیپلماتیک بین سریلانکا و چین سازماندهی کرد. در این مراسم رهبران دولت و احزاب سیاسی حضور داشتند. تعداد زیادی از دوستان چینی و خیرخواهان برای جشن گرفتن این رویداد گرد‌هم آمدند. این مراسم با هفتادمین سالگرد توافق‌نامه لاستیک و برنج چین- سریلانکا مصادف بود.

http://solidnet.org/article/CP-of-Sri-Lanka-International-Bulletin-of-CPSL-July-2022/

پیوند کوتاه: https://tinyurl.com/28ppcfvw