ایرانی‌ها در حال انتقال تجهیزات نظامی به مرز آذربایجان
تارنگاشت عدالت – دورۀ سوم
منبع: بنیاد فرهنگ استراتژیک
۲۳ سپتامبر ۲۰۲۱
پیش از این، در یکی از بخش‌های جاده‌ای که ارمنستان و ایران را متصل می‌کند، مقامات گمرک آذربایجان یک ایست بازرسی ایجاد کردند و اخذ عوارض راه به مبلغ ۲۶۰ دلار را از رانندگان کامیون‌های ایرانی (که بسیاری از آن‌ها از استان‌های همسایه ترک زبان ایران) می‌آ‌یند آغاز نمودند.
بید سیب‌زمینی و وخامت روابط آذربایجان – ایران
در ۲۲ سپتامبر، ممنوعیت واردات ۱۱۸ تُن سیب‌زمینی از ایران به آذربایجان، که ظاهراً در آن یک حشره بالقوه خطرناک تابع قرنطینه از گونه بید سیب‌زمینی (فتوریمیا اوپرکوللا – Phthorimaea operculella) پیدا شده بود اعلام شد. توجه داشته باشید که این نخستین مورد از این دست نیست، و به گفته برخی رسانه‌ها و کارشناسان محلی «حشراتی که در سیب‌زمینی‌های ایرانی پیدا می‌شوند برای سلامت انسان خطرناک نیستند بلکه بر میزان برداشت سیب‌زمینی تأثیر می‌گذارند.»
بنا به گزارش «اوراسیا دیلی»، تصمیم منع واردات محصولات کشاورزی از ایران، در بستر افزایش چشمگیر تنش‌ها در روابط دوجانبه، در باکو گرفته شد. پیش از این، در یکی از بخش‌های جاده‌ای که ارمنستان و ایران را متصل می‌کند، مقامات گمرک آذربایجان یک ایست بازرسی ایجاد کردند و اخذ عوارض راه به مبلغ ۲۶۰ دلار را از رانندگان کامیون‌های ایرانی (که بسیاری از آن‌ها از استان‌های همسایه ترک زبان ایران) می‌آ‌یند آغاز نمودند. چندی پیش دو ایرانی که سیمان حمل می‌کردند به وسیله پلیس آذربایجان به اتهام تحویل محموله «غیرقانونی» به ناگورنو – قره‌باغ که به وسیله نیروی حافظ صلح روسیه حراست می‌شود بازداشت شدند. سعید خطیب‌زاده سخنگوی وزارت امور خارجه ایران خواهان آزادی فوری رانندگان شد، اما تلاش‌های دیپلوماتیک تا کنون شکست خورده است.
در ماه اوت، آذربایجان در ارتباط با «رفتن غیرقانونی» کامیون‌های جمهوری اسلامی بدون مجوز رسمی باکو به قره‌باغ، یک یادداشت اعتراضی به سفیر ایران در باکو تسلیم کرد؛ ادعاهای پیشین به صورت شفاهی اعلام شده بود. آنچه که باکو «پشتیبانی چندین ساله از ارمنستان» می‌نامد، و هم‌چنین تلاش ناموفق برای مداخله دیپلماتیک در آخرین مرحله «جنگ ۴۴ روزه» در سال ۲۰۲۰ در بحبوحه موفقیت‌های آذربایجان مورد حمایت ترکیه در ناگورنا –قره‌باع به تهران یادآور می‌شود.
ایران به نوبه خود، به رزمایش‌های مشترک «ضد تروریستی» آذربایجان و ترکیه در خزر اعتراض می‌کند، و به نقض کنوانسیون وضعیت حقوقی منطقه، امضا شده در اوت ۲۰۱۸ اشاره می‌کند که حضور کشورهای ثالث را در آن‌جا منع می‌کند. سید حسن عاملی، نماینده رهبر معنوی ایران در اردبیل، در نماز جمعه سخنان تندی بیان کرد که موجی از خشم را در باکو برانگیخت. گروه قابل توجهی از نیروها با تانک، پرتابگرهای موشکی چندگانه، سامانه‌های موشکی تاکتیکی و سلاح‌های دیگر از سمت جنوبی ارس (احتمالاً در منطقه اصلاندوز) گرد آمده‌اند.
بنا به گزارش «آنا نیوز»، آذربایجان به نوبه خود «سربازان را در وضعیت آمادگی رزمی قرار داد و در امتداد منطقه مرزی، تکنیک بازدارندگی و دفع حمله از خارج را پیش گرفت.» به گفته مصطفیاف، نتظر سیاسی، باکو با اتکاء بر اتحاد با ترکیه، از نظر لفظی از اقدامات غیردوستانه احتمالی از جانب ایران نمی‌ترسد:
«… شدت تنش به زودی کاهش می‌یابد – سفیر ایران در ایروان عملاً اذعان نمود که تهران به اقدامات آذربایجان گردن نهاده است، مقامات ارمنستان را ترغیب نمود در اسرع وقت بازسازی یک راه جایگزین را از طریق تاتو [در استان سیونیک] آغاز کنند. ادامه تنش در میان کشورهای مطلوب نیست. البته، تهران سعی خواهد کرد «قدرت» خود را بیش‌تر به «دشمنان ایران بزرگ» نشان دهد. فقط در این‌حا درخور یادآروی است که آذربایجان دیگر آن کشور سال ۱۹۹۳ نیست.»
«تنش طول نخواهد کشید، و ایران به زودی آرام خواهد شد. زیرا اگر «فشار روانی» بر باکو ادامه یابد، این فقط استدلالات برای وجود یک پایگاه نظامی ترکیه در آذربایجان را تقویت خواهد کرد. و علاوه بر این، ما نیابد ده‌ها میلیون آذربایجانی را که در ایران زندگی می‌کنند فراموش کنیم.»
در ۲۲ سپتامبر، کاظم سجاپور، معاون وزیر امور خارجه ایران، و سرپرست «مرکز مطالعات سیاسی و استراتژیک» برای یک سفر سه روزه وارد باکو شد. در چهارچوب مذاکرات سه‌جانبه با آذربایجان و ترکیه، گام‌هایی برای کاهش تنش برداشته خواهد شد.
https://www.fondsk.ru/news/2021/09/23/kartofelnaja-mol-k-obostreniu-azerbajdzhano-iranskih-otnoshenij-54536.html
پیوند کوتاه: https://tinyurl.com/5a7tuvcj