تارنگاشت عدالت – دورۀ سوم
۵ مرداد ۱۴۰۱
توافق‌نامه‌های صادرات غلات روسیه – اوکرایین، یک پیروزی بزرگ برای روسیه
توافق‌نامه‌هایی که روز جمعه گذشته در استانبول پیرامون صادرات غلات به خارج از اوکرائین و روسیه به امضاء رسید بدرستی به مثابه یک تحول بزرگ از زاویه امنیت غذایی جهانی، سرفصل اخبار را به خود اختصاص داد. حدود ۲۲ میلیون تن غلات از برداشت سال گذشته اکنون به دلیل جنگ در داخل اوکرائین روی دست کی‌یف مانده است، و تخمین‌زده می‌شود که ۴۱ میلیون تن از صادرات گندم روسیه در سال‌های ۲۳-۲۰۲۲، یعنی حدود ۶۰ میلیون تن به بازار غلات جهانی برسد
بر اساس یک تخمین محافظه‌کارانه، محصول گندم روسیه در سال ۲۰۲۲ به ۸۵ میلیون تن خواهد رسید و اگر آب و هوا خوب باشد، ممکن است به ۹۰ میلیون تن برسد که یک رکورد خواهد بود. تراز جهانی گندم در فصل جدید احتمالاً بی‌سابقه خواهد بود. عرضه گندم از روسیه بیش از ۲۰ درصد از تجارت جهانی گندم سال‌های ۲۳-۲۰۲۲ است، و این جایگاه روسیه را به مثابه نخستین کشور صادرکننده گندم در جهان تثبیت می‌کند.
اما، اخبار و گزارش‌هایی که در رسانه‌های فارسی زبان داخل و خارج کشور پیرامون توافق‌نامه‌های صادرات غلات روسیه – اوکرایین منتشر شده، عمدتاً برگردان فارسی تولیدات رسانه‌های آمریکایی – اروپایی است؛ و موضوع را بشکلی منعکس می‌کنند که گویی امضای این توافق‌نامه‌ها یک پیروزی برای آمریکا – ناتو – اتحادیه اروپا، و یک شکست دیپلوماتیک برای روسیه است.
واقعیت این است که دو مجموعه توافق‌نامه در استانبول امضا شد، یکی مربوط به نحوه حمل و نقل غلات اوکرایین از سه بندر تعیین شده در دریای سیاه – اودسا، چورنومورسک و یوژن – از طریق یک «دالان غلات» به ترکیه، و دومی بین روسیه و سازمان ملل متحد در رابطه با لغو تحریم‌های غرب بر صادرات گندم و کود شیمیایی روسیه.
در واقع، روسیه با تسهیل عملیات «کریدور غلات» از بنادر اوکرایین، برای صادرات گندم و کود شیمیایی خود از تحریم‌های غرب، معافیت دریافت می‌کند.
بنابراین، علاوه بر درآمد قابل‌توجه حاصل از صادرات (تقریباً ۲۰ میلیارد دلار) و ادامه حضور روسیه در بازارهای مهم آفریقا، منطقه غرب آسیا و غیره، که در میان-مدت و بلند-مدت برای سیاست خارجی پیامدهای استراتژیک دارد، این یک پیروزی سیاسی برای روسیه است..
طبق این توافق، کشتی‌های اوکراینی کشتی‌ها حامل غلات را به داخل و خارج از بنادر مین‌گذاری‌شده اوکرایین هدایت می‌کنند و روسیه موافقت می‌کند که در حین حرکت محموله‌ها به این منطقه حمله نکند. نقش ترکیه بازرسی برای یافتن سلاح‌های قاچاق در کشتی‌هایی است که بنادر اوکرایین را ترک می‌کنند. در واقع، ترکیه به مثابه یک میانجی بین روسیه و اوکرایین، تحت نظارت سازمان ملل از یک مرکز هماهنگی مشترک که برای اجرای این توافق در استانبول ایجاد خواهد شد، عمل می‌کند.
با توجه به این‌که روسیه تأمین کننده شماره یک گندم برای آفریقا است، سفر سرگئی لاورف، وزیر امور خارجه روسیه به کشورهای آفریقایی، و حسن نیاتی که رهبران آن کشورها نسبت به او و دولت متبوعش نشان دادند، نشانگر اهمیت بالای این پیروزی دیپلماتیک برای روسیه است.
پیوند کوتاه: https://tinyurl.com/24btastu