تارنگاشت عدالت- دورۀ سوم
منبع: صدای مردم (نشریه حزب کمونیست کانادا)
۱۴-۱ فوریه ۲۰۲۲
قزاقستان: «نظم» برقرار شد، اما مشکل اساسی ادامه دارد
دولت قزاقستان ادعا می‌کند پس از آن‌که چندین روز اعتصابات و تظاهرات گسترده در اوایل ژانویه کشور را از پایه تکان داد، «نظم قانونی» را دوباره برقرار کرده است، اما به مصداق ضرب‌المثل معروف، غول از چراغ جادو بیرون آمده است.
رسانه‌های سرمایه‌داری غربی، ناآرامی را به ساده‌ترین زبان ترسیم کردند – اعتراض‌ها علیه زیاده‌روی‌های لجام‌گسیخته نولیبرالی، که افزایش یک‌شبه شدید قیمت بنزین به آن جرقه زد. بر اساس این روایت، با تعیین موقت سقف قیمت‌های سوخت، اذعان دولت به نارضایتی مردم و تعدادی برکناری پر سر و صدا – همه اقدمانی که قاسم جومارت توقایف رییس‌جمهور قزاقستان تا هفته سوم ژانوبه انجام داد- می‌توان«نظم» را دوباره مستقر نمود.
اما فاکت‌ها داستان متفاوتی را بازگو می‌کنند.
«جنبش سوسیالیستی قزاقستان»، یک حزب کمونیست که غیرقانونی شده و اعضای آن مورد آزار و اذیت دولت قرار گرفته‌اند، اعتراضات را «یک قبام مردمی واقعی» نامید و خاطرنشان کرد که دوبرابر شدن قیمت سوخت فقط آخرین مورد از سلسله مشکلاتی است که طبقه کارگر کشور با آن روبه‌رو است. پویایی جنبش این ارزیابی را تأیید می‌کند – تا ۳ ژانویه، اعتصاب عمومی استان منگیستاو را فراگرفته بود و با مطالباتی که به وسیله کارگران در سراسر کشور، از جمله در کل صنعت معدن برای ۱۰۰ درصد افزایش در دستمزدها، بهبود شرایط کار و آزادی فعالیت سندیکایی – از جمله حق برگزاری گردهمایی و اعتصاب – پژواک می‌یافت، در حال گسترش به مناطق مجاور بود
در عرض چند روز پس از شروع اعتراضات، قیام به حدی گسترش یافت که ساختمان دولتی شهرداری (آکیمات) در آلماتی، بزرگ‌ترین شهر کشور و مرکز تجاری آن، در پی درگیری آشکار با پلیس توسط تظاهرکنندگان تصرف شد. گسترش اعتصابات ادامه یافت و مطالبات جنبش گسترده‌تر و رادیکال‌تر شد، و استعفای رئیس‌جمهور و چندین مقام دولتی، تغییرات در قانون اساسی و آزادی زندانیان سیاسی را شامل شد.
این سناریوی واقعی است که در آن دولت «نظم» را دوباره برقرار کرد. این یک تصویر بسیار واقعی‌تر از آنچه که در رسانه‌های غربی توصیف شده است، ترسیم می‌کند،و در آن واکنش دولت نیز به همان اندازه وحشیانه‌تر بود. توقایف در سراسر کشور وضعیت فوق‌العاده اعلام کرد و هزاران نیروی نظامی و امنیتی را مستقر کرد و مجوز آتش به اختیار را برای «شلیک و کشتن» هر تظاهرکننده صادر کرد. تخمین‌زده می‌شود که بیش از ۲۰۰ نفر به دست نیروهای امنیتی کشته و نزدیک به ۱۰ هزار نفر بازداشت شده‌اند.
دولت اعلام کرده است که اعتراضات به پایان رسیده است، اما مشکلاتی که منجر به قیام شد هنوز حل نشده اند. دستمزد کارگران افزایش نیافته است، حقوق سندیکایی تضمین نشده است و کارزار عظیم دولت برای خصوصی‌سازی دست نخورده باقی مانده است. بخش بزرگی از بخش معدن هم‌چنان به وسیله سرمایه فراملی کنترل می‌شود و کارگران با امواج مکرر اخراج دسته‌جمعی بدون حمایت قابل‌توجه در زمان بیکاری مواجه می‌شوند. این امر با فساد گسترده در دولت همراه بوده و به خوبی مستند است.
این مشکلات و بسیاری مشکلات دیگر، ریشه در احیای سرمایه‌داری در قزاقستان دارد، که ۳۰ سال پیش با سرنگونی سوسیالیسم در اتحاد شوروی و اروپای شرقی آغاز شد. با انتقال قدرت و ابزار تولید از دست طبقه کارگر به دست سرمایه، اکثریت قریب به اتفاق مردم با مشکلات عمیق اقتصادی، اجتماعی و سیاسی مواجه شده‌اند. اعتصابات و تظاهرات گسترده در ژانویه پاسخ طبقاتی به این واقعیت جاری بود.
رویدادهای قزاقستان حاوی یک پیام برای کارگران در سراسر جهان است: سرمایه‌داری نظام ددمنشی است، که برای تضمین تأمین نیازهای مردم باید سرنگون و با سوسیالیسم جایگزین شود. حتا در رویاوریی با سرکوب ددمنشانه، شبیه آنچه که توقابف تحمیل کرد، یا خطر مداخله منافع خارجی، کارگران باید به سازمانی‌دهی و بسیج پایگاه طبقاتی خود، با احزاب انقلابی خود برای تضمین آینده خویش ادامه دهند و ادامه خواهند داد.
قزاقستان میدان کلیدی رقابتی است که محرکه آن تلاش کشورهای امپریالیستی برای تقسیم مجدد جهان به مناطق نفوذ» به هزینه یکدیگر است. قزاقستان بزرگ‌ترین اقتصاد در آسیای مرکزی است که ۶۰ درصد از تولید ناخالص داخلی منطقه را از طریق سوخت‌های فسیلی و منابع معدنی عظیم خود تولید می‌کند، و نیروهای امپریالیستی به دنبال سوء استفاده از روبدادها برای پیشبرد منافع خود هستند. این واقعیت – که پیچیده است و نیاز به تحلیل بیش‌تری نسبت به امکان این مقاله دارد – اهمیت همبستگی بین‌المللی طبقه کارگر را با مبارزه کارگران در قزاقستان و جاهای دیگر روشن می‌سازد.
کمیته اجرایی مرکزی، حزب کمونیست کانادا
http://solidnet.org/article/CP-of-Canada-PEOPLES-VOICE-Issue-of-February-1-14-2022/
پیوند کوتاه: https://tinyurl.com/92tews44