تارنگاشت عدالت – دورۀ اول
۱۲ اردیبهشت ۱۳۸۳
ع. سهند
در دهه ۱۸۹۰ نوعی از روزنامه‌نگاری در ايالات متحده شکل گرفت که به روزنامه‌نگاری زرد (yellow journalism) معروف شده است. خصوصيات اين نوع روزنامه‌نگاری عبارتند از: بکار گرفتن عناوین احساسی (sensational) ، دادن چرخه احساسی و ملودرام به رويدادها، استفاده از زبان مبالغه، تحريک افکار عمومی در حمايت از سياست و عملی که به سود عموم نيست، وارونه و مخدوش جلوه دادن واقعيات و در مواردی حتا جعل فاکت در خدمت سياست مورد نظر نخبگان سياسی- اقتصادی.
ژوزف پوليتزر – روزنامه‌نگاری که از سال ۱۹۱۱ جايزه سالانه پوليتزر به نام او تأسيس شده است – بانی روزنامه‌نگاری زرد است. اصطلاح روزنامه‌نگاری زرد از بخش فکاهی روزنامه «نيويورک ورلد» پوليتزر می‌آيد که يکی از کاراکترهای آن «بچه زرد» (Yellow Kid) نام داشت.
«بچه زرد» ژوزف پوليتزر
ويليام رندولف هرست، رقيب پوليتزر و صاحب روزنامه «ژورنال صبح نيويورک»، شيوه روزنامه‌نگاری جنجالی پوليتزر را تقليد کرد و حتا کاريکاتوريست «نيويورک ورلد» را راضی کرد تا به روزنامه او بپيوندد. پوليتزر در مقابل، کاريکاتوريست ديگری را استخدام کرد و از او خواست «بچه زرد» دوم را بيافريند. ديری نگذشت که روزنامه‌نگاری جنجالی و ملودرام آمريکايی در رقابت بين «بچه‌های زرد» پوليتزر و هرست، شکل گرفت.
«بچه زرد» ويليام رندولف هرست
خبرهای دست اول داريم!
جنگ آمريکا- اسپانيا بر سر کوبا به اولين «جنگ رسانه‌ای» معروف شده است. روزنامه‌نگاران زرد به هيأت حاکمه آمريکا کمک کردند تا زمينه‌های تبليغاتی لازم را برای جنگ با اسپانيا و مستعمره کردن کوبا مهيا کنند. هرست پی برده بود که جنگ کوبا نه تنها به فروش روزنامه‌اش کمک خواهد کرد، بلکه در عرصه سياست نيز او را در موقعيت برتری قرار خواهد داد. دو خبرنگار هرست در کوبا – ريچارد هاردينگ ديويس و فردريک رمينگتون – بالاترين حقوق‌ها را دريافت می‌کردند. زمانی که رمينگتون طی تلگرافی به هرست خبر داد که در اينجا خبر زيادی نيست، هرست در پاسخ در تلگراف معروف خود نوشت: «عکس از تو، جنگ از من.»
هرست عکس‌هايی را که در گوشه و کنار جزيره کوبا از مردم تحت ستم و شرايط زندگی روزانه آن‌ها، و مقاومت‌شان در برابر استعمارگران اسپانيايی تهيه می‌شد، در روزنامه‌های خود تحت عنوان «گزارش‌هايی از جنگ» منتشر می‌کرد، و از اين طريق، از راه دور جنگ مورد نظر خود را راه می‌انداخت. در شب ۱۵ فوريه ۱۸۹۸ ناو آمريکايی «مين» (Maine) که برای حفاظت از منافع آمريکا به سواحل کوبا اعزام شده بود، به طور مشکوکی منفجر و غرق شد و سه چهارم خدمه ۳۵۰ نفری آن کشته شدند. روزنامه‌های هرست بدون هيچ مدرکی اسپانيا را مقصر اعلام کردند. تحقيق و تفحص رسمی دولت آمريکا نيز بدون ارائه مدرکی، نظر مطرح شده از طرف روزنامه‌نگاران زرد را تأييد کرد.
در روز ۲۵ آوريل ۱۸۹۸، کنگره آمريکا رسماً به اسپانيا اعلان جنگ داد. در پايان تابستان آن سال، اسپانيا با امضای قرارداد ترک مخاصمه، کوبا، فيليپين، پورتريکو و جزاير گوام را به ايالات متحده واگذار کرد.
در سال ۱۹۷۶، دريادار هيمن ريک اور (Hyman Rickover ) از طرف نيروی دريايی يک بررسی ديگر در باره انفجار ناو «مین» انجام داد. کارشناسان گروه او به اين نتيجه رسيدند که انفجار ناو ناشی از آتش گرفتن انبار ذغال سنگ آن بود.
پیوند کوتاه: https://tinyurl.com/5cujtpww