تارنگاشت عدالت – دورۀ سوم
منبع: پیام مردم
نویسنده: عبدالرحمان
۳ ژوئن ۲۰۲۳
یک دهه پس از کودتای نظامی، مصریها هم‌چنان با حکومت استبدادی مبارزه می‌کنند
علی‌رغم نارضایتی مردمی شدید، رژیم ژنرال عبدالفتاح السیسی بوسیله ایالات متحده و متحدین منطقه آن مانند پادشاهی‌های خلیج فارس در قدرت مانده است زیرا مایل به ایفای یک نقش نیابتی در منطقه است.
روز دوشنبه، ۳ ژوئیه ، ده سال از آخرین کودتای نظامی در مصر گذشت. در آن روز در سال ۲۰۱۳ ، ژنرال عبدالفتاح السیسی، فرمانده نظامی و سپس وزیر دفاع، کودتا علیه رئیس‌جمهور محمد مرسی را رهبری کرد. از آن زمان، رژیم السیسی با مشت آهنین و با بی‌تفاوتی کامل نسبت به نیازهای گسترده‌تر مردم عادی حکومت کرده است.
مصریها سعی کرده‌اند در برابر سیاست‌های السیسی مقاومت نمایند، گرچه این اعتراضات به مقیاس قیام سال ۲۰۱۱، که به حکومت استبدادی طولانی حسنی مبارک پایان داد نرسیده‌اند. مصریها در انجام این، با سرکوب شدید مواجه شده‌اند، و هزاران نفر از فعالین، روزنامه‌نگاران و سیاستمداران در زندان‌ها هستند.
علی‌رغم نارضایتی مردمی گسترده و شکست‌های اقتصادی آن، رژیم السیسی در بزرگ‌ترین کشور جهان عرب تنها به دلیل انقیاد کامل آن در برابر قدرت‌های امپریالیستی مانند ایالات متحده و متحدین منطقه‌ای آن در قدرت مانده است.
سرکوب بی‌سابقه مخالفان سیاسی
بر اساس گزارش‌ها، مصر در شبکه گسترده زندان‌های خود بیش از ۶۰ هزار زندانی سیاسی دارد. بیش‌تر این زندانیان سیاسی روزنامه‌نگاران ، فعالین حقوق بشر، یا فعالین سیاسی متعلق به سازمان‌هایی مانند اخوان‌المسلمین هستند.
در مصر السیسی، اخوان‌المسلمین که نقش مهمی در سرنگونی حسنی مبارک بازی کرد و در انتخابات پس از آن پیروز شد، به عنوان یک سازمان تروریستی غیرقانونی است و عضویت در آن ممکن است با مرگ مجازات شود.
السیسی با کشتن صدها تظاهرکنندۀ حامی اخوان‌المسلمین در محل اعتراض در میدان رابعه قاهره در ۱۴ اوت، حکومت خود را آغاز کرد. معترضین مخالف کودتا علیه دولت مرسی بودند.
سرنوشت دیگر گروه‌های سیاسی، از جمله چپ ، تفاوت چندانی ندارد. بیش‌تر آن‌ها یا غیرقانونی هستند یا مجبور شده‌اند فعالیت‌های خود را متوقف کنند. در مصر ، کارگران نمی‌توانند اعتصاب کنند و مردم بدون اجازه قبلی مقامات نمی‌توانند تظاهرات کنند. مشارکت در اعتراضات «غیرمجاز» می‌تواند آن‌ها را مادام‌العمر به زندان بیاندازند.
رفتار با زندانیان سیاسی در داخل زندان یک مسأله دیگر حقوق بشری است. مرسی در سال ۲۰۱۹ به دلیل بدرفتاری که طبق گزارش‌ها با اکثر زندانیان سیاسی می‌شود، در زندان درگذشت.
علا عبدالفتاح، فعال دموکراسی ۴۱ ساله که نقش مهمی در خیزش‌های سال ۲۰۱۱ علیه استبداد داشت، با اعتصاب غذای مکرر در اعتراض به شرایط وحشتناک زندان‌های مصر، تلاش می‌کند تا توجه جهان را به خود جلب کند.
علا بارها توسط رژیم السیسی زندانی شده است و از سال ۲۰۱۴ تقریباً تمام زندگی خود را به دلیل انتقاد از دولت پشت میله‌های زندان گذرانده است.
گرچه وضعیت اضطراری – که سال‌ها به السیسی اجازه داد با صدور حکم حکمرانی کند و رسانه‌ها را در کنار سایر نهادها کنترل نماید – سرانجام در سال ۲۰۲۱ برداشته شد، اما بیش‌تر قوانین و مقررات سرکوبگرانه وضع شده در دوره اضطراری هنوز باقی مانده است.
یک نمونه از محدودیت‌های فزاینده آزادی بیان و قلم، مسدود شدن تعداد زیادی وب‌سایت است که بیش‌تر آن‌ها با سازمان‌های خبری منتقد السیسی مزتبط می‌باشند.
یک نمونه دیگر از آزار و اذیت سیاسی مخالفان، احمد طنطاوی، فعال سیاسی است که پیش از اعلام کرده بود در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ علیه السیسی رقابت خواهد کرد. اعضای خانواده او اکنون به زندان افتاده‌اند.
کارگزار آمریکا در منطقه؟
چه چیز این ماشین سرکوب را حفظ می‌کند؟ اکنون به خوبی می‌دانیم که السیسی که وزیر دفاع مرسی بود، با حمایت آمریکا و دیگر قدرت‌های منطقه‌ای هم‌سو با آمریکا، مانند عربستان سعودی و امارات قدرت را در دست گرفت.
دستاویز کودتا، آنطور که بوسیله السیسی ارائه شد، قیام مردمی علیه تلاش‌های دولت مرسی برای معرفی قوانین مذهبی در جامعه سکولار مصر بود. نمی‌توان انکار کرد که «حزب آزادی و عدالت» مرسی شاخه‌ای از اخوان‌المسلمین بود و سعی داشت برنامه مذهبی خود را اجرا کند. با این حال، آنچه ارتش مصر را به انجام کودتا واداشت نه نگرانی برای سکولاریسم، بلکه ایالات متحده و دیگر بازیگران منطقه‌ای بودند که با ظهور یک نیروی مردمی دارای جهان‌بینی متفاوت نگران به خطر افتادن منافع منطقه‌ای خود بودند.
رژیم اخوان‌المسلمین همچنین با توجه به نزدیکی فیزیکی مصر به اسرائیل و وزن سیاسی آن در جهان عرب، منافع امپریالیستی در منطقه را تهدید می‌کرد. و در نتیجه، برای رژیم‌های خودکامه در خلیج فارس نیز تهدید احتمالی بود.
امروز، مصر یک نابسامانی اقتصادی است. حدود یک سوم از کل جمعیت ۱۰۵ میلیونی کشور در فقر به سر می‌برد. تورم مواد غذایی بالاست در حالی که دستمزدها برای سال‌ها راکد مانده و شرایطی شبیه قحطی ایجاد کرده است. در همین حال، سوء مدیریت اقتصادی السیسی مصر را تا مرز ورشکستگی پیش برده است.
اقتصاد مصر با وام‌های صندوق بینالمللی پول و حمایت اقتصادی حیاتی حامیان امپریالیستی و منطقه‌ای آن مانند عربستان سعودی و امارات متجده عربی زنده نگه داشته شده است.
ایالات متحده از سال ۱۹۷۰ هر سال میلیاردها دلار کمک نظامی و غیرنظامی به ارتش مصر برای حفظ صلح آن با اسرائیل داده است. گرچه این کمک‌ها به دلیل وضعیف بد حقوق بشر مصر مورد انتقاد شدید قرار گرفته‌اند، اما دولت‌های متوالی ایالات متحده تقریباً همیشه بدون هیچ قید و شرطی به آن ادامه داده‌اند.
در مقابل، مصر صلح با اسرائیل را حفظ کرده و با بسته نگه داشتن مرزهای زمینی غزه، محاصره غیرانسانی غزه را اجرا می‌کند. این کشور همچنین در جنگ تحت رهبری عربستان سعودی در یمن کمک مهمی ارائه می‌کند و از منافع کشورهای خلیج فارس در لیبی جنگ‌زده محافظت می‌نماید.