در ۴ خرداد ١٣۸۹ روسای جمهور ایران، برزیل و نخستوزیر ترکیه در نشست سه جانبه تهران، یک بیانیه ١٠ ماده‌ای پیرامون برنامه هستهای ایران و موضوع مبادله سوخت اتمی خطاب به «گروه وین» منتشر کردند. این توافق‌نامه نهایتاً منجر به سلب اختیار از دولت احمدینژاد و انتقال مذاکرات اتمی ایران از وزارت امورخارجه به شورای امنیت ملی شد. پس از حذف گفتمان احمدینژاد از انتخابات ٢۴ خرداد ١٣۹٢ و سرکار آوردن «دولت تدبیر و امید»، موضوع مذاکرات اتمی ایران مجدداً به وزارت امورخارجه منتقل گردید و به تیم مذاکره کننده دولت جدید «اختیار تام» و لقب «فرزندان انقلاب» نیز اعطاء شد.
خبرگزاری مهر
۴ خرداد ١٣۸۹
مهر منتشر کرد:
متن کامل بیانیه مشترک ایران،ترکیه و برزیل /«گروه وین» مخاطب اصلی بیانیه
روسای جمهور ایران، برزیل و نخستوزیر ترکیه امروز دوشنبه در نشستی سه‌جانبه در تهران پس از بحث و تبادل نظر مفصل بر یک بیانیه ده ماده‌ای توافق کردند که در آن طرف‌های حاضر در مذاکرات سه‌جانبه فرمولی را برای حل موضوع مبادله سوخت ارائه دادند. اجلاس سه‌جانبه ایران، ترکیه و برزیل که امروز ١۷ مه ٢٠١٠ در حاشیه اجلاس سران گروه ١۵ در تهران برگزار گردید، سه طرف حاضر در این نشست روی بیانیه ذیل به توافق رسیدند:
١- ما بر تعهد به معاهده عدم گسترش سلاح های هسته ای و مواد مرتبط آن تاکید می کنیم و حقوق تمام اعضاء شامل جمهوری اسلامی ایران، در استفاده صلح آمیز و بدون تبعیض در تحقیق، توسعه، تولید و استفاده از انرژی هسته ای (همچنین چرخه سوخت هسته ای شامل فعالیت های غنی سازی) را یادآوری می کنیم.
٢- ما اعتقاد راسخ خود را بیان می داریم که اکنون فرصتی بدست آمده است تا روندی رو به جلو در فضایی مثبت، سازنده و غیر تقابلی شروع تا به دوره‌ای از تعامل و همکاری رهنمون شود.
٣- ما معتقدیم که تبادل سوخت هستهای بستری برای شروع همکاری های مختلف، خصوصا همکاری های صلح آمیز هسته ای شامل ساخت نیروگاه هسته ای و راکتور های تحقیقاتی می باشد.
۴- بر اساس این نکات، تبادل سوخت هستهای حرکتی سازنده، رو به جلو و نقطه شروعی برای همکاری میان ملت‌ها است. چنین حرکتی باید به تعامل مثبت و همکاری در زمینه فعالیت‌های صلح آمیز هستهای هدایت شود و از هرگونه تقابلی اعم از اقدامات ، رفتار و یا بیانیه‌های تهدید آمیزی که به حقوق و تعهدات هستهای ایران تحت NPT لطمه می‌زند اجتناب گردد و همکاری هستهای جایگزین آن‌ها شود.
۵- بر اساس موارد فوق، در راستای تسهیل همکاری هستهای ذکر شده در بالا، جمهوری اسلامی ایران بر امانت گذاری ١٢٠٠ کیلوگرم اورانیوم کم غنی شده (LEU) در ترکیه موافقت می‌کند. این مواد LEU در مالکیت ایران در ترکیه قرار خواهد داشت. ایران و آژانس امکان نظاره‌گری بر نگهداری ایمن از این مواد LEU را در ترکیه دارند.
۶- ایران موافقت خود را با موارد فوق به آژانس ظرف هفت روز پس ازاین بیانیه اعلام می‌کند. متناسب با دریافت پاسخ مثبت گروه وین (آمریکا، روسیه، فرانسه و آژانس) جزئیات بیشتر تبادل سوخت از طریق توافق‌نامه کتبی و ترتیبات مربوط بین ایران و گروه وین که به طور مشخص خود را متعهد به تحویل ١٢٠ کیلوگرم سوخت لازم برای راکتور تحقیقاتی تهران نموده اند، به تفصیل بیان می‌شود.
۷- از زمانی که گروه وین تعهد خود را به شرایط و مفاد این بیانیه اعلام نماید، طرفین خود را به اجرای تعهدات موافقت نامه مندرج در بند ۶ ملزم می نمایند. جمهوری اسلامی ایران پس از توافق نامه بند6، برای به امانت گذاشتن مواد با غنای کم (١٢٠٠کیلوگرم)، آمادگی خود را در طول یک ماه بیان خواهد نمود. گروه وین نیز مطابق همین توافق‌نامه در طول یک سال ١٢٠ کیلوگرم مواد مورد نیاز راکتور تحقیقاتی تهران را به ایران تحویل می دهد.
۸- در صورتی که مفاد این بیانیه مورد توجه و احترام قرار نگیرد، ترکیه حسب درخواست ایران، LEU ایران را بدون هیچگونه شرطی و به سرعت به ایران برگشت می‌دهد.
۹- ترکیه و برزیل از آمادگی جمهوری اسلامی ایران برای تداوم گفتگوها با کشورهای ١+۵ – کما فی‌السابق- در هر مکان از جمله در ترکیه و برزیل حول نگرانی‌های مشترک بر مبنای تعهدات دسته جمعی بر اساس مشترکات دو بسته پیشنهادی، استقبال می‌کنند.
١٠- ترکیه و برزیل از رویکرد سازنده جمهوری اسلامی ایران در پیگیری ایفای حقوق هستهای کشورهای عضو NPT و پایبندی اش به این معاهده قدردانی نمودند. متقابلاً ایران نیز از تلاش‌های سازنده کشورهای دوست ترکیه وبرزیل درایجاد فضای همکاری و حمایت از حقوق هستهای ایران تشکر نمود.
متذکر می‌گردد نشست سه‌جانبه ایران، ترکیه و برزیل با محوریت تبادل سوخت هستهای صبح امروز دوشنبه در حاشیه اجلاس گروه ١۵ در تهران و پشت درهای بسته برگزار شده است.
محمود احمدینژاد رئیس‌جمهور، سعید جلیلی دبیر شورای عالی امنیت ملی و منوچهر متکی وزیر امور خارجه نمایندگان مذاکره کننده جمهوری اسلامی ایران در این نشست بودند.
این در حالی است که نشست سه‌جانبه وزرای امور خارجه ایران، ترکیه و برزیل دیروز یکشنبه در تهران برگزار شد و آن طور که نخستوزیر ترکیه گفته است نتایج این جلسه مثبت و سازنده بود که منجر به سفر ناگهانی وی به تهران شد.
البته نخستوزیر ترکیه قبل از حرکت به سمت تهران در فرودگاه ازمیر در پاسخ به پرسش‌های خبرنگاران مبنی بر اینکه آیا تبادل سوخت در خاک ترکیه انجام می‌شود؟ پاسخ داده است: به منظور شروع روند تبادل سوخت به تهران می‌روم.
وی از دریافت خبری مهم ازتهران سخن به میان آورد و افزوده است: «این موضوع در متن توافق‌نامه درج شده است. برهمین اساس ، من به تهران می‌روم.»
اردوغان درباره سفر ناگهانی خود به تهران گفته است: «صبح زود داوود اوغلو وزیر امور خارجه طی تماس تلفنی به من اطلاع داد که مذاکرات به سطح قابل قبولی رسیده است. من قرار بود به آذربایجان بروم ولی تصیم گرفتم حالا که بحث هستهای به این مرحله رسیده، پس از گرفتن نتایج لازم از ایران به آذربایجان سفرم را ادامه دهم.»
اردوغان در عین حال مطرح کرده است: «پیش از این ایران در آستانه تحریم‌های جدید از سوی شورای امنیت قرار داشت که با شروع این ملاقات‌ها این تصمیم‌ها به تعویق افتاده است.»
اردوغان با بیان اینکه ترکیه و برزیل سعی دارند موضوع هستهای ایران از راه دیپلماسی حل شود، اظهار داشته است: این تلاش‌ها هم برای کمک به ایران و هم برای کمک منطقه است.
شنبه هفته جاری رسانه‌های ترکیه از لغو سفر اردوغان نخستوزیر ترکیه به تهران برای شرکت اجلاس گروه ۱۵ به ایران خبر داده بودند.
***
آفرینش
۴ خرداد ١٣۸۹
نامه رسمی ایران درباره بیانیه تهران به آژانس رفت
گروه سیاسی: یک هفته پس از نشست سه‌جانیه ایران، برزیل و ترکیه، نامه ایران درباره تبادل سوخت هستهای براساس بیانیه تهران، دیروز به یوکیا آمانو، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تحویل داده شد. به گزارش واحد مرکزی خبر، نامه جمهوری اسلامی ایران را «پورمند»، نفر دوم نمایندگی ایران در آژانس دیروز صبح باحضور نمایندگان برزیل و ترکیه در محل اقامتگاه مدیرکل آژانس به وی تحویل داد. متن کامل نامه ایران به آژانس که به امضای علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی رسیده است، به این شرح است:
«عالیجناب آقای آمانو
مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی
جمهوری اسلامی ایران به عنوان عضو فعال آژانس بین المللی انرژی اتمی، در راستای عمل به تعهدات خود نسبت به آن و نیز معاهده NPT ، همواره هکاری‌های گسترده‌ای را به نحو احسن در تعامل با آژانس از خود نشان داده است. این همکاری‌ها و تعامل گسترده با آژانس، نشان از اهمیت بخشیدن به این نهاد بین‌المللی و توجه به اهمیت معاهده مزبور میباشد. متقابلاً جمهوری اسلامی ایران انتظار دارد تا ضمن محترم شمرده شدن حقوق پیش‌بینی شده در اساسنامه آژانس برای اعضا و نیز حقوق مقرر در ماده ۴ معاهده NPT از یک سو و تکالیف آژانس طبق اساسنامه خود در ارایه خدمات به کشورهای عضو آژانس از سوی دیگر، بدون هیچ گونه تبعیضی از تمامی مساعدت ها و امکانات ذیربط برخوردار گردد. موضوع تامین سوخت برای راکتور تحقیقاتی تهران از موادی است که کاملا در چارچوب وظایف آژانس قرار دارد و مسوولیت آژانس در این زمینه کاملا شفاف و روشن است. متاسفانه علی رغم گذشت حدود یک سال از ارسال نامه رسمی جمهوری اسلامی ایران (تاریخ دوازدهم خرداد ١٣۸۸) به آژانس برای دریافت سوخت راکتور یاد شده که دارای مصارف دارویی و ارایه خدمات پزشکی به حدود یک میلیون نفر می باشد، نه تنها سوخت مزبور به کشورم تحویل نشده است، بلکه مسیر طی شده نیز به خاطر وضع شرایط نامعقول از طرف مقابل نافرجام مانده است. اکنون فرصت را مغتنم می شمارم اعلام نمایم در نشست سه جانبه سران در تهران با حضور روسای جمهوری اسلامی ایران و جمهوری فدراتیو برزیل و نخست وزیر جمهوری ترکیه که دو کشور اخیر هم اکنون عضو شورای حکام آژانس نیز هستند گفت وگوهای سازنده ای در زمینه همکاری های هسته ای داشته ایم و نتیجه آن صدور “بیانیه مشترک ایران، ترکیه و برزیل در ١۷ مه ٢٠١٠» میباشد که به ضمیمه یک نسخه آن را رسماً تقدیم جنابعالی می‌نمایم. جمهوری اسلامی ایران موافقت خود را با محتوای بیانیه مشترک و تک تک بندهای آن که به هم پیوسته می‌باشند و هریک از بندها نیز از اهمیت خاصی برخوردار است، اعلام می‌دارد. برای اجرایی شدن بیانیه مشترک، بدینوسیله در مرحله اول مطابق بند ۶ این بیانیه، جمهوری اسلامی ایران موافقت خود را به صورت مکتوب و رسمی با محتوای بیانیه به ویژه پنج بند نخست آن به آژانس اعلام می‌نماید.
این پنج بند عبارتند از:
١- ما بر تعهد به معاهده عدم گسترش سلاح‌های هستهای و مواد مرتبط آن تاکید می‌کنیم و حقوق تمام اعضا شامل جمهوری اسلامی ایران، در استفاده صلح‌آمیز و بدون تبعیض برای توسعه تحقیق، تولید و استفاده از انرژی هستهای (همچنین چرخه سوخت هستهای شامل فعالیت‌های غنی‌سازی) را یادآوری می‌کنیم.
٢ – ما اعتقاد راسخ خود را بیان می‌داریم که اکنون فرصتی به دست آمده است تا روندی رو به جلو در فضایی مثبت، سازنده و غیرتقابلی شروع تا به دوره‌ای از تعامل و همکاری رهنمون شود.
٣- ما معتقدیم که تبادل سوخت هستهای بستری برای شروع همکاری در عرصه‌های مختلف خصوصاً همکاری‌های صلح آمیز هستهای شامل ساخت نیروگاه هستهای و راکتورهای تحقیقاتی میباشد.
۴- بر مبنای این نکته، تبادل سوخت هستهای حرکتی سازنده، رو به جلو و نقطه شروعی برای همکاری میان ملت‌هاست. چنین حرکتی باید به تعامل مثبت و همکاری در زمینه فعالیت‌های صلح‌آمیز هستهای هدایت شود و از هرگونه تقابلی اعم از تدابیر، اقدامات و یا بیانیه‌های تهدیدآمیزی که به حقوق و تعهدات هستهای ایران تحت NPT لطمه می‌زند اجتناب گردد و همکاری هستهای جایگزین آن‌ها شود.
۵- بر مبنای موارد فوق، در راستای تسهیل همکاری هستهای ذکر شده در بالا، جمهوری اسلامی ایران بر امانت گذاری ١٢٠٠ کیلوگرم اورانیوم با غنای کم (LEU ) در ترکیه موافقت می‌کند.
این مواد LEU در مالکیت ایران در ترکیه قرار خواهد داشت. ایران و آژانس امکان نظاره‌گری بر نگهداری ایمن از این مواد LEU را در ترکیه دارند. انتظار داریم آژانس نیز مطابق بند ۶ این بیانیه، گروه وین (آمریکا، روسیه، فرانسه و آژانس) را از مفاد آن مطلع ساخته و پاسخ مثبت گروه وین را به ما منعکس نماید. چنین اقدامی مطابق این بیانیه شروع مذاکرات برای تفصیل جزییات بیشتر تبادل سوخت از طریق انعقاد توافق‌نامه کتبی و همچنین ترتیبات مقتضی بین ایران و گروه وین را موجب خواهد شد. ما در انتظار دریافت پاسخ جنابعالی در اسرع وقت هستیم. عالیجناب بهترین درودهای مرا پذیرا باشید.
علی اکبر صالحی، معاون رییس جمهور و رییس سازمان انرژی اتمی ایران«
***
دیپلماسی ایرانی
١٢ مهر ١٣۹٢
چرا روحانی اختیار تام دارد؟
«روحانی به صراحت اعلام کرد که تعلیق با نظر رهبری بوده و مهم تر آنکه ایشان فرموده اند اگر نشود خیانت است.»
به گزارش ایسنا، هادی شریفی طی یادداشتی در الف نوشت: «پنجشنبه نهم خرداد امسال در کوران سخنرانی‌های انتخاباتی خبری در خبرگزاری‌ها منتشر شد که آنچنان که باید مورد توجه قرار نگرفت. حسن روحانی در پاسخ به مخالفانش که تعلیق غنی‌سازی را خیانت خوانده بودند و در پاسخ به خبرنگاری که نظر رهبر انقلاب را در این رابطه پرسیده بود، گفت: این حرکت تعلیق را عقب‌نشینی می‌دانستند ولی فرمودند عقب‌نشینی تاکتیکی است که اگر کسی این را نمی‌کرد خیانت کرده بود. ایشان فرمودند آن عقب‌نشینی تاکتیکی لازم است و اگر نشود خیانت است. سخنان رهبری خیلی روشن است. یک عده افرادی هستند که اهل هوچی‌گری هستند.
روحانی آنجا به صراحت اعلام کرد که این تعلیق با نظر رهبری بوده و مهم‌تر آنکه ایشان فرموده اند‌اگر نشود خیانت است.
واقعیت آن است که عرصه رابطه با آمریکا و مذاکرات هستهای، عرصه‌ای نیست که دست روحانی، جلیلی یا هر کس دیگر باشد بلکه عرصه‌ای است که تحت نظر رهبر انقلاب و با دیکته کردن سیاست‌های لازم به مسئولان پیش می‌رود و بر همین مبنا بسیاری از هجمه‌هایی که در دوران تبلیغات انتخاباتی بیشتر از سوی حامیان سعید جلیلی به روحانی صورت گرفت، شاید به حق نبود.
اما نکته اینجاست که چرا رهبر انقلاب این اختیار را برای مذاکره به احمدینژاد ندادند؟ در پاسخ به این سوال باید گفت که رهبر انقلاب در سخنرانی تاریخی خود در سال ۸۸ بحث صلح حدیبیه و صلح پیامبر (ص) با کفار را پیش کشیدند. چون نظام آن موقع نیز پس از حضور حماسی مردم در انتخابات ریاست جمهوری سال ۸۸ در موضع قوت بود، کلیت صلح و مذاکره با غرب با کلیت «صلح حدیبیه» منطبق بود (مثل شرایط کنونی که در آن هستیم) اما جزئیات آن تفاوت‌هایی داشت. اگر فتنه ۸۸ رخ نمی داد شاید این مساله آن موقع به قوت پیگیری می‌شد اما با به وجود آمدن اغتشاشات سال ۸۸ و بعد از آن فتنه جریان انحرافی که موجب ضعف بسیاری در اقتصاد، سیاست و دیپلماسی ایران شد، امکان این به وجود نیامد که رابطه با آمریکا با جدیت پیگیری شود.
متاسفانه احمدینژاد شخص قابل اعتماد و قابل پیش‌بینی نبود. تیم اقتصادی دولت سال گذشته با مطرح کردن بحث شرایط «شعب ابی‌طالب» و همچنین خانه‌نشینی اقتصادی و بی‌تفاوتی به افزایش ناگهانی قیمت ارز و سکه که وزیر اقتصاد دلیل این بی‌تفاوتی را «سرما خوردگی» خود خواند و شخص رئیس‌جمهور در نشست خبری تمام مشکلات را گردن تحریم‌ها انداخت و موجب افزایش مجدد قیمت‌ها شد، به دنبال این بودند که به نوعی نظام را وادار به رابطه با آمریکا و قبول کردن شرایط هستهای ١+۵ در موضع ضعف کنند و اگر در آن شرایط این اتفاق می‌افتاد به جرات می‌توان گفت که شرایط کاملا منطبق با صلح امام حسن (ع) و از موضع ضعف کامل (با توجه به خیانت خواص) بود.
با تحقق حماسه سیاسی و شرکت گسترده آحاد مردم در انتخابات و روی کار آمدن دولت روحانی و شعار تدبیر، امید و اعتدال وی و برخی رویکردهای قبلی، این موقعیت به وجود آمد که ایران از موضع ضعف با غرب مواجه نشود و بتواند از موضع قدرت وارد مذاکره شود.
حسن روحانی سوابق انقلابی خوبی قبل از پیروزی انقلاب داشته و بعد از انقلاب نیز سمت‌های مهمی از جمله عضویت در شورای عالی دفاع، معاونت فرماندهی جنگ، ریاست ستاد قرارگاه مرکزی خاتم الانبیاء و فرماندهی پدافند هوایی کل کشور را بر عهده داشته و به معاونت جانشین فرماندهی کل قوا منصوب شده و مورد تایید امام خمینی (ره) بوده است.
همچنین حسن روحانی به مدت ۱۶ سال مسئولیت دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی را بر عهده داشته و این نیز مسلماً تایید رهبر انقلاب را می‌رساند. تعریف‌های ایشان از روحانی در دوران تصدی وی در این سمت کم نظیر است و این قابل اعتماد بودن روحانی، این امکان را به وی داد که رهبری این بار عظیم را بر دوش وی بگذارد.»
پیوند کوتاه: https://tinyurl.com/32j7mn3f