تارنگاشت عدالت – دورۀ سوم

۱۲ مهر ۱۴۰۰

سازمان همکاری شانگهای چه هست و چه نیست؟

رسانه‌های جمهوری اسلامی پس از تغییر جایگاه ایران در «سازمان همکاری شانگهای» از «عضو ناظر» به «عضو کامل» موجی از تحلیل‌ها و اظهارنظرهای غیرواقعی، و در مواری فریب‌دهنده درباره این سازمان و حوزه‌های فعالیت آن به راه انداخته‌اند. تا جایی که این سازمان را رقیبی برای ناتو، و به دلیل تنوع حوزه‌های فعالیت آن، حتا سازمانی کامل‌تر و برتر از ناتو معرفی می‌کنند.

متأسفانه برخی از تارنگاشت‌های چپ و متمایل به چپ نیز، متأثر از این موج تبلیغاتی، و هم‌چنین به دلیل درک محدودی که از مقولات امپریالیسم و مبارزه ضدامپریالیستی دارند، با ترجمه‌های گزینشی، برای آن تبلیغات واهی مشروعیت ایجاد می‌کنند. به این دوستان پیشنهاد می‌شود تاریخ ۱۵ ژوئن ۲۰۰۱، روز تشکیل سازمان همکاری شانگهای را که چند ماه پیش از حملات تروریستی یازده سپتامبر است در نظر بگیرند، و در خلوت خود  به این فکر کنند که عملکرد ضدامپریالیستی این سازمان در عرض دو دهه گذشته در برابر تجاوزگری امپریالیسم آمریکا و متحدین آن در «جنگ با ترور» چه بوده است؟ و آیا تغییر عضویت ایران از «ناظر» به «کامل» یک شبه سازمان همکاری شانگهای را به یک بلوک ضدامپریالیسیی مبدل می‌سازد؟

به جرأت می‌توان گفت که اگر این گروه از مفسرین و مترجمین منشور «سازمان همکاری شانگهای» یا حداقل بیانیه پایانی نشست اخیر آن در شهر دوشنبه ‌را خوانده بودند، در اینمورد چنین بی‌محابا به خام‌اندیشی دامن نمی‌زدند.

در ارتباط با عضویت کامل ایران توجه دقیق به دو نکته مهم است. نخست، جمهوری اسلامی ایران دو سال وقت دارد، قوانین و سیاست‎های سیاسی، اقتصادی، مالی، تجاری، بانکی، گمرگی و … خود را با اصول منشور «سازمان همکاری شانگهای» و مقررات اجرایی آن منطبق نماید. دوم، انجام آن انطباق در عمل به معنی گردن‌نهادن جمهوری اسلامی ایران به حکمرانی سازمان تجارت جهانی، و همه مؤسسات مالی بین‌المللی مانند صندوق بین‌المللی پول، بانک جهانی، و بطور خلاصه گردن‌نهان کامل به جهانی‌سازی سرمایه‌داری، و همه پیامدهای آن برای اقتصاد و امنیت ملی، و برای زحمتکشان ایران است.

***

منبع: وزارت امور خارجه دولت هند

فرازهایی از بیانیه ۱۶۵ بندی دوشنبه پیرامون بیستمین سالگرد سازمان همکاری شانگهای

۱- سازمان همکاری شانگهای بر اساس توافق‌نامه‌ها در زمینه اعتمادسازی در حوزه نظامی و کاهش متقابل نیروهای مسلح در منطقه مرزی که به وسیله جمهوری قزاقستان، جمهوری خلق چین، جمهوری قرقیزستان، فدراسیون روسیه و جمهوری تاجیکستان در سال ۱۹۹۶ و سال ۱۹۹۷ به ترتیب در شانگهای و مسکو به امضاء رسید تشکیل شد.

۳- در ۱۵ ژوئن ۲۰۰۱، سران دولتی جمهوری قزاقستان، جمهوری خلق چین، جمهوری قرقیزستان، فدراسیون روسیه، جمهوری تاجیکستان، جمهوری ازبکستان در شانگهای اعلامیه ایجاد سازمان همکاری شانگهای را تصویب کردند.

۵- سازمان همکاری شانگهای یک اتحادیه علیه دولت‌ها و مناطق دیگر نیست، سازمان همکاری شانگهای به روی همکاری گسترده با سایر دولت‌ها و انجمن‌های بین‌المللی بر طبق اهداف و اصول منشور سازمان ملل متحد و هنجارهای حقوق بین‌الملل بر اساس منافع متقابل و رویکردهای مشترک برای حل مشکلات منطقه‌ای و جهانی باز است.

۱۱- سازمان همکاری شانگهای وارد یک دوره بسیار مهم در توسعه خود شده است. در این راستا، دولت‌های عضو ضرورت تعمیق و گسترش همکاری در درون سازمان، عدم درگیری در تشکیل یک اتحادیه سیاسی – نظامی یا یک انجمن همگرایی اقتصادی با هدف ایجاد مؤسسات حکمرانی فراملی را یادآور می‌شوند.

۱۳- دولت‌های عضو از سیاست رد رویکردهای بلوکی، ایدئولوژیک و ستیزه‌جویانه برای حل مسائل جاری توسعه بین‌المللی و منطقه‌ای پیروی می‌کنند و از تغییرناپذیری اصل مندرج در منشور سازمان همکاری شانگهای، عدم‌پذیرش هرگونه اقدامات غیرقانونی علیه منافع سازمان حرکت می‌کنند.

۲۵- دولت‌های عضو اجرای دائم «برنامه جامع اقدام مشترک» در مورد برنامه هسته‌ای ایران را مهم می‌دانند، مطابق قطع‌نامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد، از همه شرکت‌کنندگان می‌‌خواهند تمام تعهدات خود برای اجرای کامل و مؤثر سند عمل نمایند. به طور دقیق به تمام تعهدات خود برای اجرای کامل و مؤثر سند عمل نمایند.

۲۶- دولت‌های عضوی که «قرارداد منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای» را امضاء کرده‌اند [دو عضو پیمان همکاری شانگهای، یعنی هند و پاکستان این قرارداد را امضاء نکرده‌اند – عدالت] از رعایت دقیق مفاد این قرارداد، پیشبرد همه‌جانبه و متوازن همه اهداف و اصول آن، تقویت عدم گسترش جهانی رژیم هسته‌ای، پیگیری خلع‌سلاح هسته‌ای، و ارتقای همکاری متقابلاً سودمند در استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته ای حمایت می‌کنند.

۳۱- کشورهای عضو از این فرض حرکت می‌کنند که برای حل سیاسی و دیپلماتیک وضعیت‌های درگیری در مناطق مختلف جهان بر اساس رعایت دقیق هنجارها و اصول حقوق بین‌الملل به رسمیت شناخته‌شده، هیچ جایگزینی وجود ندارد.

۳۲- دولت‌های عضو سازمان همکاری شانگهای معتقدند که یکی از مهم‌ترین عوامل در حفظ و تقویت امنیت و ثبات در منطقه سازمان همکاری شانگهای، حل‌و‌فصل زودهنگام وضعیت در افغانستان است. آن‌ها از ظهور افغانستان به مثابه یک کشور مستقل، بی‌طرف، متحد، دموکراتیک و صلح‌طلب، عاری از تروریسم، جنگ و موادمخدر حمایت می‌کنند.

۳۳- دولت‌های عضو معتقدند وجود یک دولت فراگیر در افغانستان، با نمایندگان همه گروه‌های قومی، مذهبی و سیاسی جامعه افغانستان بسیار مهم است.

۳۴- دولت‌های عضو سازمان همکاری شانگهای، ضمن تأکید بر اهمیت سال‌های زیاد مهمان‌نوازی و کمک مؤثری که کشورهای منطقه‌ای و همسایه به آوارگان افغانی ارائه داده‌اند، این را مهم می‌دانند که جامعه بین‌المللی تلاش‌های فعال را برای تسهیل بازگشت محترمانه، امن و پایدار آن‌ها به میهن‌شان انجام دهد.

۷۹- جمهوری قزاقستان، جمهوری قرقیزستان، جمهوری اسلامی پاکستان، فدراسیون روسیه، جمهوری تاجیکستان و جمهوری ازبکستان، ضمن تأکید مجدد بر حمایت خود از «ابتکار یک کمربند یک جاده» چین، به کار جاری پیرامون اجرای پروژه، از جمله تلاش‌ها برای پل‌زدن بین «اتحادیه اقتصادی اوراسیا» و «ابتکار یک کمربند یک جاده» اشاره نمودند.

۸۰- دولت‌های عضو به تقویت همکاری متقابلاً سودمند در بخش‌های بانکی و مالی، تبادل بهترین شیوه‌ها و اطلاعات، و تلاش برای ایجاد شرایط مطلوب برای توسعه بازار خدمات مالی و جذب سرمایه‌گذاری‌ها، بهبود پرداخت‌ها و حل‌وفصل‌ها و دیگر روابط اقتصادی و مالی ادامه خواهند داد.

۸۵ – آن‌ها معتقدند برقراری همکاری بین سازمان همکاری شانگهای و مؤسسات مالی و توسعه بین‌المللی مهم است.

۹۴- دولت‌های عضو بر اهمیت ادامه بهبود معماری حکمرانی اقتصادی جهان مجدداً تأکید نمودند و پیوسته از تقویت یک نظام تجاری چندجانبه باز، شفاف، برابر، فراگیر و غیرتبعیضی براساس اصول و مقررات سازمات تجارت جهانی، ارتقای یک اقتصاد جهانی باز و مخالفت با اقدامات حمایتی یک‌جانبه که نظام تجارت چندجانبه را تضعیف و اقتصاد جهان را تهدید می‌کند حمایت خواهند کرد.

۱۱۰- دولت‌های عضو بر ضرورت استفاده مؤثرتر از توان ترانزیتی سازمان همکاری شانگهای، تشکیل دالان‌های حمل‌و‌نقل و ترانزیت منطقه‌ای و اجرای پروژه‌های بزرگ که اتصال متقابل حمل‌و‌نقل را در منطقه این سازمان ارتقاء می‌دهند، تأکید می‌کنند.

۱۱۳- در این راستا، آن‌ها ضرورت تشدید همکاری عملی با موسسات مالی بین‌المللی و ساختارهای منطقه‌ای مربوطه را در جهت جذب منابع مالی خود برای اجرای پروژه‌های مشترک یادآور می‌شوند.

https://mea.gov.in/bilateral-documents.htm?dtl/34275/Dushanbe+Declaration+on+the+Twentieth+Anniversary+of+the+Shanghai+Cooperation+Organisation

پیوند کوتاه: https://tinyurl.com/cfyjcuxd