آفتاب‌‌نیوز
۲ مرداد ۱۴۰۰

هورالعظیم با مجوز شورای عالی امنیت به نفع شرکت نفتی چینی خشک شد
افشاگری درباره علت خشک شدن هورالعظیم؛ پای چین و نفت در میان است

ژاپنی‌ها حاضر بودند برای استخراج نفت در حوزه‌های آزادگان و یادآوران با تکنولوژی سطح بالا، همانند استخراج در دریا از این حوزه‌ها بهره‌بردای کنند اما چینی‌ها حاضر به انجام این کار نشدند و بخاطر ارزانتر شدن پروژه پیشنهاد خشک شدن هور را دادند که متاسفانه شورای عالی امنیت ملی هم آن را می‌پذیرد.

معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست گفت: تالاب هورالعظیم با مجوز شورای عالی امنیتی به نفع شرکت نفتی چینی خشک شد.

احمدرضا لاهیجان‌زاده افزود: ژاپنی‌ها حاضر بودند برای استخراج نفت در حوزه‌های آزادگان و یادآوران با تکنولوژی سطح بالا، همانند استخراج در دریا از این حوزه‌ها بهره‌بردای کنند اما چینی‌ها حاضر به انجام این کار نشدند و بخاطر ارزانتر شدن پروژه پیشنهاد خشک شدن هور را دادند که متاسفانه شورای عالی امنیت ملی هم آن را می‌پذیرد.

***

ایسنا
۲۸ بهمن ۱۳۹۳

…

نابودی تالاب هورالعظیم در ازای استخراج نفت
پیش از هر کاری راهی میدان نفتی آزادگان یا همان سومین میدان بزرگ نفتی جهان بعد از میدان نفتی غوار در عربستان و میدان نفتی بورقان در کویت می‌شویم. اکتشافات در این میدان نفتی از سال ۷۶ آغاز شده و از سال ۸۹ با سپردن کار به شرکت ملی نفت چین کار شکل جدی‌تری به خود گرفته است. پیش از هر چیز باید گفت تالاب هورالعظیم یا تالاب بزرگ هویزه همان میدان نفتی بزرگ است که شرکت‌های نفتی سال‌هاست برای حفر چاه‌های نفت و گاز و دستیابی به منابع عظیم نفتی در آن اقدام به خشک کردن تدریجی‌اش کرده‌اند، تا اینکه امروز هورالعظیم دیگر رنگ و بویی از تالاب گذشته را ندارد و به بیابان و البته مردابی راکد در دیگر بخش‌ها که هنوز آبی در آن باقی مانده تبدیل شده است.

بعد از ۱۰۰ کیلومتر رانندگی به روستای رفیع (Rofayyeh) می‌رسیم. روستایی در ۱۰ کیلومتری مرز ایران و عراق که در سال‌های جنگ تحمیلی آسیب زیادی را متحمل شده است. با یکی از بومیان رفیع که سابقه کار کردن در شرکت ملی حفاری را نیز دارد راهی منطقه می‌شویم تا با هورالعظیم و آسیب هایی که در طول هشت سال گذشته به آن وارد شده بیشتر آشنا شویم. وحید سواری در طول مسیر زمین‌های خشک و بی‌آبی را نشان می‌دهد که سال‌ها قبل بخشی از هورالعظیم بوده‌اند و امروز به بیابانی خشک بدل شده‌اند. یک کیلومتر در دل جاده‌ای باریک که دو طرف آن را نیزارهای خشکیده و خاک گرفته پوشانده، جلو می‌رویم و تازه متوجه می‌شویم که اینجا نیز روزگاری بخشی از تالاب هورالعظیم بوده است و کاهش آورد کرخه و اروند رود طی سال‌های گذشته باعث بروز چنین فاجعه‌ای در آن شده است.

سواری می‌گوید: سال‌ها قبل نیروهای زمینی ارتش هشت کیلومتر جلوتر از فضای فعلی در نزدیکی رفیع مستقر بودند و هور نیز تا مرز عراق توسط نیروی دریایی کنترل می‌شد اما امروز دیگر خبری از مرز آبی نیست و نیروهای مرزبانی نیز با خشک شدن تالاب مجبور شده‌اند هشت کیلومتر عقب‌تر بروند. این جاده هم پس از خشک شدن تالاب به منظور تردد کشیده شده است. تا چشم کار می‌کند، خشکی است و خاک. خبری از سرزندگی تالاب و آبزیان بویژه در سمت راست جاده که به سمت شهر بستان منتهی می‌شود، نیست. چند کیلومتر جلوتر چشمانمان به دکل حفاری شرکت ملی حفاری ایران و نیروهای این شرکت که مشغول حفر چاه نفت در دل هورالعظیم هستند هم روشن می‌شود.

با کمی بررسی مشخص می‌شود که شرکت نفت با جاده‌کشی و قطع ارتباط آبی بین بخش‌های مختلف هور باعث شده تا هور به آرامی خشک شود و در مناطقی نیز بصورت راکد درآمده و خاصیت مردابی به خود بگیرد. چاهی که در منطقه رفیع در حال حفر است، اولین چاه نفت این منطقه است و خدا می‌داند تا چند سال آینده و در راستای توسعه میدان نفتی دشت آزادگان چه بلایی بر سر باقی‌مانده تالاب و اکوسیستم آن خواهد آمد. سواری می‌گوید آنچه ما در طول این هشت سال دیده‌ایم مؤید این موضوع است که شرکت نفت جلوی وارد شدن آب به هور را می‌گیرد و از سوی دیگر آب را از سمت عراق از هور خارج می‌کند تا کار برای خشک کردن هور و استخراج نفت هموار شود. با این کار تالاب خشک می‌شود و آنچه باقی می‌ماند، خاکی است که با گرم شدن هوا و وزش باد در هوای منطقه پخش می‌شود. به حدی که در تابستان‌ها به زحمت می‌توان یک متر جلوتر را دید.

در میانه راه، لاشه گاومیشی که گویا چند روزی از مرگش می‌گذرد و به خوراک سگ‌های ولگرد تبدیل شده جلب توجه می‌کند. یکی از بومیان منطقه می‌گوید: آب هور آلوده است و احتمال می‌دهیم به خاطر آلودگی آب، مرده باشد. برای اثبات حرف‌هایش ما را به منطقه‌ای نسبتاً پرآب‌تر می‌برد و ماهیان مرده‌ای را نشان می‌دهد که گویا به واسطه دفع پسماندهای حاصل از حفاری به این حال و روز افتاده‌اند. پیرمرد که او هم از طایفه‌سواری‌هاست، می‌گوید: سال‌ها در این تالاب صیادی کرده‌ام اما هر سال آب آلوده‌تر می‌شود و از تعداد ماهی‌ها کاسته می‌شود.

اوج کار وزارت نفت در شط علی و طلائیه است، یعنی دشت آزادگان شمال. جایی که شرکت ملی نفت چین مسئولیت حفر و استخراج نفت از آن را در قالب قرارداد بیع متقابل بر عهده دارد. در این منطقه کار از حفر یک یا دو چاه نفت فراتر رفته و در حال حاضر 59 حلقه چاه در منطقه حفر شده است. اقدامی که مرگ کامل بخشی از هورالعظیم را در پی داشته است.

استخراج نفت به شرط حفظ هور مقرون به صرفه نیست
یکی از کارشناسان شرکت ملی نفت که در منطقه حاضر است، تنها به این شرط که نامی از او برده نشود، حاضر می‌شود اندک اطلاعاتی از نحوه کار این شرکت‌ها و اینکه چرا برای استخراج نفت به جای بهره‌گیری از فناوری‌های روز دنیا به خشک کردن تالاب ادامه می‌دهند به ما بدهد.

او می‌گوید: در حال حاضر ۵۹ حلقه چاه که ۵۴ حلقه آن چاه نفت است و شش حلقه دیگر به منظور تزریق آب و گاز برای جبران فشار از دست رفته نفت و گاز پس از پنج سال استخراج در منطقه حفر شده‌اند. برای حفر تمامی این چاه‌ها هم مجبور به خشک کردن محیط اطراف چاه بوسیله ریختن خاک و جلوگیری از ورود آب بوده‌ایم. از آنجاکه میدان نفتی کاملاً داخل هور واقع شده است و عمق آب تالاب در عمیق‌ترین نقاط به چهار متر هم نمی‌رسد، از لحاظ مالی مقرون به صرفه نیست که بخواهیم برای استخراج نفت دکل نصب کنیم. اقتصادی‌ترین کار همین خشک کردن است که البته می‌توانیم در صورت اعلام نیاز سازمان حفاظت محیط زیست پس از خشک کردن آب تالاب اقدام به مالچ‌پاشی زمین‌های اطراف آن کنیم؛ آن هم با هزینه خودمان.

خشک کردن هورالعظیم تحت نظارت سازمان حفاظت محیط زیست!
او اصرار دارد که حتی یک متر خاک هم بدون هماهنگی و نظر کارشناسان محیط زیست بر روی آب‌های هورالعظیم ریخته نمی‌شود و تمام اقداماتی که تا امروز صورت گرفته با هماهنگی و نظر موافق سازمان حفاظت محیط زیست در دولت قبلی و فعلی بوده است. با دیدن شرایط موجود، چاه‌های نفتی که به سرعت حفر می‌شوند و سرمایه‌گذاری‌های میلیاردی که در این منطقه صورت می‌گیرد به نظر می‌رسد که نه تنها رئیس سازمان حفاظت محیط زیست بلکه شخص رئیس‌جمهور هم برای هورالعظیم و اکوسیستم از دست رفته آن کاری نمی‌توانند انجام دهند؛ چراکه منافع اقتصادی و سرمایه‌گذاری‌های صورت گرفته در حوزه نفت و گاز بر حفظ محیط زیست و آسیب‌های ناشی از تخریب آن می‌چربد و در بهترین حالت می‌توان انتظار مالچ‌پاشی زمین‌های خشک شده هورالعظیم را از مسئولان داشت، نه احیای دوباره این تالاب بزرگ را.

با این شرایط، گویا وعده رئیس سازمان حفاظت محیط زیست مبنی بر آبگیری ۱۴۰ هزار هکتار از اراضی هورالعظیم ظرف یک سال آینده نیز وعده‌ای بیش نباشد و برای هرکس که این فاجعه ملی را از نزدیک دیده باشد به خوبی قابل درک است که دیگر هورالعظیم به زندگی باز نخواهد گشت…

پیوند کوتاه: https://tinyurl.com/77syhkyw